HERKULANUM (ERCOLANO). Zwiedzanie ruin starożytnego miasta. Co warto zobaczyć?

Herkulanum to starożytne miasto, które rozciągało się u stóp Wezuwiusza i które podobnie jak Pompeje zostało niemal całkowicie zniszczone na skutek erupcji wulkanu w 79 roku. Dzisiaj w miejscu tym znajduje się współczesne miasto określane po włosku jako Ercolano, a na części tego terenu funkcjonuje stanowisko archeologiczne, gdzie możemy zobaczyć, jak obszar ten wyglądał 2 tysiące lat temu. Chociaż Herkulanum jest znacznie mniejsze oraz mniej popularne niż Pompeje, to miejsce to również potrafi zachwycić i zdecydowanie warto je zobaczyć.

Historia Herkulanum

Początki Herkulanum sięgają VII/VI wieku p.n.e., a nazwa miasta wywodzi się prawdopodobnie od greckiego bohatera Heraklesa, choć nie możemy być tego całkowicie pewni. W całej swojej historii Herkulanum było pod panowaniem różnych ludów zamieszkujących Italię, takich jak Oskowie, Etruskowie czy Samnici, a w 307 roku p.n.e. miasto to zostało podbite przez Rzymian i na długi czas stało się rzymskim sojusznikiem. Rozwijająca się nadmorska osada była ważnym ośrodkiem portowym, a także popularną miejscowością wypoczynkową dla rzymskiej arystokracji.

Kres historii Herkulanum nastąpił w 79 roku na skutek wybuchu Wezuwiusza, który był dla miasta prawdziwą katastrofą. Co prawda Herkulanum, w przeciwieństwie do Pompejów, wcale nie zostało tak bardzo zniszczone na skutek siły ognia, ale całe miasto zostało na stałe przykryte grubą kilkunastometrową warstwą popiołu, błota i pyłu wulkanicznego, i praktycznie przestało istnieć. Przynajmniej w dotychczasowej formie – wiele budowli, nawet tych drewnianych, zachowało się tu bowiem w całkiem niezłym stanie, a dzisiaj odkopane i uporządkowane są bardzo ciekawą atrakcją turystyczną.

Ruiny starożytnego miasta odkryto zupełnie przypadkiem w 1709 roku, kiedy to podczas kopania studni natrafiono na scenę dawnego teatru. Wtedy też rozpoczęły się w tym miejscu prace archeologiczne, które trwają do dziś. Stanowisko archeologiczne ma obecnie powierzchnię 4 hektarów, a w 1997 roku zostało ono wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Warto wspomnieć, że duża część nieodkopanego jeszcze miasta (nawet 70%) jest poza zasięgiem badaczy, gdyż na przestrzeni lat zdążyły już powstać na niej nowe budynki mieszkalne oraz współczesna zabudowa miasta Ercolano.

Herkulanum – jak dojechać?

Miasto Ercolano znajduje się we włoskim regionie Kampania, nieopodal Neapolu i nad Zatoką Neapolitańską. Miejsce to zdecydowanie warto odwiedzić, zwłaszcza że ze stolicy Kampanii można tu bardzo łatwo dojechać korzystając z transportu publicznego.

Dojazd na trasie Neapol-Ercolano zapewnia kolejka podmiejska Circumvesuviana. W Neapolu do kolejki można wsiąść na stacji początkowej Napoli Porta Nolana albo na drugiej stacji, czyli głównym dworcu kolejowym Napoli Garibaldi. Zdecydowanie lepiej jest udać się na stację początkową, gdyż przewija się przez nią znacznie mniej ludzi, łatwiej jest się na niej odnaleźć i można zająć miejsce siedzące w pociągu, co na stacji Garibaldi nie zawsze jest już możliwe. Należy wsiąść do pociągu w kierunku Sorrento i wysiąść na stacji Ercolano Scavi. Bilety na pociąg kupuje się w kasie biletowej bądź w biletomacie, warto nabyć od razu bilet powrotny. Bilet należy skasować jeszcze przed wejściem do pociągu, przechodząc przez bramkę prowadzącą na peron.

Godziny odjazdu pociągów z i do Neapolu można sprawdzić na stronie internetowej. Cena za przejazd na trasie Neapol-Ercolano to 2.20 EUR w jedną stronę.

Stanowisko archeologiczne znajduje się w odległości kilkuset metrów od stacji Ercolano Scavi, a żeby tam dotrzeć wystarczy po wyjściu z dworca iść cały czas prosto ulicą Via IV Novembre.

Zwiedzanie Herkulanum

Mimo że odkopana część Herkulanum jest znacznie mniejsza od Pompejów, to do dzisiejszych czasów miejsce to zachowało się w o wiele lepszym stanie – głównie dlatego, że niszczycielska siła Wezuwiusza uderzyła przede wszystkim właśnie w Pompeje zlokalizowane po przeciwnej stronie wulkanu. Dzięki temu, w wielu budynkach dawnego miasta przetrwały chociażby wyższe kondygnacje czy oryginalne drewniane elementy, a także liczne dekoracje i zdobienia. Właśnie dlatego w opinii wielu turystów, to właśnie Herkulanum jest obecnie ciekawszą atrakcją, która w bardziej autentyczny sposób oddaje wygląd starożytnego miasta.

Jak zaplanować zwiedzanie Herkulanum? Oto kilka przydatnych informacji i wskazówek:

• Do wizyty w Herkulanum można się wcześniej trochę przygotować i pomyśleć co właściwie chce się tu zobaczyć. Herkulanum, w przeciwieństwie do Pompejów, nie jest jednak takie rozległe i dosyć łatwo jest się tu odnaleźć. Nie ma więc raczej obaw, że ominiecie tu jakiś ważny zabytek.
• Na miejscu w kasie biletowej można otrzymać za darmo niewielką książeczkę z opisami najważniejszych zabytków Herkulanum. Jest to dobra opcja dla osób, które chciałyby dowiedzieć się czegoś więcej na temat oglądanych obiektów. Przewodnik nie jest niestety dostępny w języku polskim, ale możecie wybrać język angielski, niemiecki, włoski czy hiszpański. Dodatkowo płatną możliwością jest wypożyczenie audioguida.
• Na zwiedzanie Herkulanum warto przeznaczyć 2-3 godziny. W takim czasie uda Wam się zwiedzić dość dokładnie wszystkie najważniejsze budowle.
• Herkulanum nie jest może co prawda tak popularne jak Pompeje, ale czasami także to miejsce może odwiedzać sporo osób. Najmniej turystów spotkacie tu we wczesnych godzinach porannych (zwłaszcza poza sezonem – wtedy może będziecie jedynymi odwiedzającymi). Więcej ludzi przyjeżdża tu w lato oraz w weekendy, ale raczej nie będą to takie tłumy jak w Pompejach.
• Planując wycieczkę do Herkulanum warto pamiętać o wygodnych butach, a w lato także o ochronie przed słońcem i o nakryciu głowy. Wiele budynków i ulic w Herkulanum nie jest przystosowanych do poruszania się wózkami inwalidzkimi oraz wózkami dziecięcymi.
• Podczas zwiedzania warto też mieć ze sobą butelkę wody. Przy wejściu/wyjściu znajduje się bezpłatna toaleta.
• Na terenie Herkulanum nie wolno palić oraz wnosić dużych toreb i plecaków. Obok kasy biletowej znajduje się przechowalnia bagażu. Jest tu również sklepik z pamiątkami.

Bilety i godziny otwarcia

Stanowisko archeologiczne Herkulanum jest otwarte codziennie przez cały rok, z wyjątkiem takich dni jak 1 stycznia, 1 maja czy 25 grudnia.

Godziny otwarcia:

• od połowy marca do połowy maja w godz. 9:30-19:30,
• od połowy maja do połowy października w godz. 8:30-19:30,
• od połowy października do połowy marca w godz. 8:30-17.

Warto pamiętać, że ostatni turyści są wpuszczani na teren Herkulanum 1,5 godziny przed zamknięciem.

Bilet wstępu do Herkulanum kosztuje 13 EUR i można go nabyć na miejscu w kasie biletowej. Na terenie stanowiska archeologicznego znajduje się jedno wejście/wyjście oraz jedna kasa biletowa.

Najważniejsze atrakcje – co zobaczyć?

Oto lista wybranych miejsc, które warto zwiedzić w Herkulanum:

• Casa della Gemma (Dom Klejnotu),
• Casa dei Cervi (Dom Jelenia),
• Terme Urbane (Łaźnie miejskie),
• Casa d’Argo (Dom Argusa),
• Casa Sannitica (Dom Samnicki),
• Casa dello Scheletro (Dom Szkieletu),
• Sacello degli Augustali (Kolegium Augustów),
• Casa di Nettuno e Anfitrite (Dom Neptuna i Anfitrydy).

Obiektów, do których można wejść, jest tu jednak oczywiście znacznie więcej, a każdy z nich z pewnością Was czymś zachwyci. Dodatkowo, na sam początek Waszej wizyty w tym miejscu (tuż po przejściu przez bramkę biletową) będziecie mieli okazję spojrzeć na całe Herkulanum z góry. Panorama tego antycznego miasta, wraz z jego świetnie zachowanymi do dzisiejszych czasów budowlami oraz szczytem Wezuwiusza widocznym w oddali również zrobi na Was niesamowite wrażenie!

Czy warto odwiedzić Herkulanum?

Herkulanum to miejsce, które robi wrażenie i pobudza wyobraźnię, więc powinno Wam się tu spodobać, nawet jeśli na co dzień nie lubicie historii i zwiedzania muzeów. Niezwykłe jest również to, że jeszcze nie tak dawno temu wszystkie te budowle znajdowały się kilka metrów pod ziemią, a dziś pozwalają nam one przekonać się na własne oczy, jak naprawdę wyglądało to starożytne miasto. Zwłaszcza, że większość prezentowanych tu budynków zachowała się w na tyle dobrym stanie, że spacerując uliczkami Herkulanum można poczuć się jak w prawdziwym mieście, w którym dalej toczy się życie.

Wizyta w Herkulanum jest świetnym pomysłem na 1-dniową lub kilkugodzinną wycieczkę z Neapolu, a połączyć ją można z wyprawą na szczyt Wezuwiusza. Oglądanie z bliska krateru wulkanu także jest niesamowitym przeżyciem, a z Ercolano można tam bardzo łatwo dojechać autobusem prywatnej firmy Vesuvio Express.

O tym, jak zaplanować wycieczkę na Wezuwiusz, przeczytacie w osobnym tekście na blogu (ZOBACZ).

Innym ciekawym pomysłem na krótką wycieczkę z Neapolu może być również wizyta w Pompejach. To drugie, obok Herkulanum, starożytne miasto, które także zostało zniszczone przez erupcję Wezuwiusza. Stanowisko archeologiczne w Pompejach jest znacznie większe i w przeciwieństwie do Herkulanum posiada kilka ikonicznych i bardzo reprezentacyjnych obiektów, takich jak amfiteatr, bazylika czy forum, ale wiele innych budynków użyteczności publicznej czy też domów mieszkalnych nie zachowało się tam w tak dobrym stanie. Nie mniej jednak, miejsce to również warto zobaczyć i to właśnie do Pompejów przybywa zazwyczaj więcej turystów. Jeśli chcielibyście odwiedzić zarówno Pompeje jak i Herkulanum, to najlepiej jest rozłożyć to na dwa różne dni, żeby uniknąć przesadnego zmęczenia.

Więcej informacji o Pompejach przeczytacie w osobnym tekście na blogu (ZOBACZ).

Miejscem polecanym do odwiedzenia, nawet przed wizytą w Pompejach czy Herkulanum, jest ponadto Narodowe Muzeum Archeologiczne w Neapolu, które lepiej pozwala zrozumieć najdawniejszą historię całego regionu oraz w którym można oglądać oryginały wielu dzieł sztuki, których kopie prezentowane są w Pompejach i Herkulanum.

Tuż obok stanowiska archeologicznego w Herkulanum znajduje się również współczesne miasto Ercolano, które samo w sobie nie jest jednak zbyt atrakcyjne turystycznie.

---

Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!

A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga i @wszystkiestronyswiata.pl, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!