RZYM. Przewodnik po stolicy Włoch. Najważniejsze zabytki i atrakcje

Spis treści
Rzym to bez wątpienia jedno z tych miejsc, które każdy powinien kiedyś odwiedzić. Spacer po Wiecznym Mieście, bo właśnie tak często jest nazywana stolica Włoch, to prawdziwa podróż w czasie i czeka tu na Was naprawdę mnóstwo różnego rodzaju zabytków reprezentujących praktycznie każdy okres rozwoju naszej cywilizacji. Choć współcześnie Rzym to wielomilionowa nowoczesna metropolia, to jednak duch czasu jest tu wciąż obecny, a przeszłość i teraźniejszość tworzą unikatową mieszankę, która na pewno Wam się spodoba! Mimo panującego tu gwaru i hałasu, jest to naprawdę przyjemne miejsce, w którym będziecie mogli zasmakować nieco włoskiego życia oraz spróbować lokalnej kuchni. Co warto zobaczyć w Rzymie oraz jak zaplanować sobie zwiedzanie? – o tym przeczytacie w poniższym tekście.
JAK DOJECHAĆ Z LOTNISKA DO CENTRUM RZYMU?
Do stolicy Włoch najlepiej jest przybyć oczywiście samolotem. Aktualnie Rzym jest obsługiwany przez dwa lotniska:
- port lotniczy Rzym-Fiumicino – zlokalizowany w odległości ok. 30 km od miasta,
- port lotniczy Rzym-Ciampino – zlokalizowany w odległości ok. 17 km od miasta.
Samoloty z Polski latają na obydwa lotniska.
1. Dojazd z lotniska Fiumicino
Fiumicino jest obecnie największym i najważniejszym portem lotniczym w całych Włoszech, obsługującym rejsy międzynarodowe oraz międzykontynentalne. Jest to bardzo duże lotnisko, które posiada aż cztery terminale, dlatego w dniu powrotu do Polski warto pamiętać o tym, aby przybyć tu odpowiednio wcześniej, gdyż poruszanie się między terminalami może Wam zająć sporo czasu. Z lotniska Fiumicino do centrum Rzymu można dotrzeć pociągiem lub autobusem.
Na lotnisku autobusy odjeżdżają z przystanków zlokalizowanych przy wyjściu z terminala 3 i zawiozą Was one aż pod główny dworzec kolejowy Roma-Termini. Podróż w jedną stronę powinna potrwać ok. godzinę, a cena biletu waha się od 5 do 7 EUR w zależności od przewoźnika. Kursy na tej trasie wykonują tacy przewoźnicy jak: Terravision (strona przewoźnika), SIT Bus Shuttle (strona przewoźnika) oraz T.A.M Bus (strona przewoźnika).
Najlepszym i najwygodniejszym sposobem dotarcia z lotniska Fiumicino do centrum Rzymu (bądź z centrum na lotnisko) jest szybki pociąg Leonardo Express. Pociąg ten kursuje co 15-30 minut, jedzie bezpośrednio na dworzec kolejowy Termini, nie ma żadnych przystanków na swojej trasie, a czas przejazdu to jedynie 32 minuty. Cena biletu w jedną stronę to 14 EUR, więc jest to opcja znacznie droższa niż autobus. Bilety kupuje się w biletomatach zlokalizowanych na lotnisku i na dworcu Termini.
Z Fiumicino do Rzymu kursują też zwykłe pociągi regionalne. Są one co prawda tańsze niż Leonardo Express, ale dojeżdżają one nie na dworzec Termini, tylko na inne stacje oddalone od centrum, np. Roma-Tiburtina, Roma-Ostiense czy Roma-Trastevere (Zatybrze). Jeśli więc chcecie takim pociągiem dojechać do centrum Rzymu, to konieczna będzie przesiadka. Wyszukiwarka połączeń na włoskiej kolei: www.trenitalia.com
2. Dojazd z lotniska Ciampino
Choć jeszcze w połowie XX wieku Ciampino było głównym portem lotniczym we Włoszech, to dziś jest to jedynie lotnisko regionalne, na którym lądują wyłącznie samoloty tanich linii lotniczych. Ciampino dysponuje jednym terminalem i także stąd stosunkowo łatwo jest dostać się do centrum Rzymu – autobusem prywatnych przewoźników bądź komunikacją publiczną.
Najprostszym środkiem transportu są autobusy prywatnych przewoźników, które odjeżdżają spod terminala lotniska i dowiozą Was pod dworzec kolejowy Termini (na ten sam przystanek co autobusy z/do Fiumicino). Kursy na trasie Ciampino – dworzec Termini wykonują następujący przewoźnicy: Terravision (strona przewoźnika) oraz SIT Bus Shuttle (strona przewoźnika). Cena biletu w jedną stronę to 6 EUR.
Tańszym, ale mniej wygodnym (bo wymagającym przesiadki) rozwiązaniem jest skorzystanie z transportu publicznego. Na lotnisku można wsiąść do miejskiego autobusu linii 520 lub 720 i dojechać nim na obrzeża miasta, skąd odjeżdża metro w kierunku dworca Termini. Autobus 520 dowiezie Was do stacji metra Cinecittà, gdzie można się przesiąść w linię A (kierunek Battistini), a autobusem 720 dojedziecie do stacji metra Laurentina, skąd odjeżdża linia B (kierunek Rebibbia/Jonio). Obie te linie metra krzyżują się właśnie na stacji Termini. Warto pamiętać, że w tym przypadku na całą podróż (a więc autobus i metro) wystarczy Wam tylko jeden zwykły bilet na komunikację miejską, który jest ważny 100 minut od momentu skasowania. Jego cena to 1.50 EUR.
Jeszcze jedną możliwością jest skorzystanie z autobusu prywatnego przewoźnika ATRAL, którym dojedziecie do dworca kolejowego Ciampino, gdzie można przesiąść się w pociąg kursujący do stacji Roma-Termini. Takie połączenie nazywa się Ciampino Airlink. Autobus spod lotniska odjeżdża co ok. 20-40 minut, do stacji Ciampino dowiezie Was w 10 minut, a za łączony bilet autobus+pociąg zapłacicie 2.70 EUR. Inny autobus tej samej firmy ATRAL kursuje na trasie z lotniska Ciampino do stacji metra Anagnina, gdzie jest możliwa przesiadka do linii A (kierunek Battistini). W tym przypadku koszt podróży również wynosi 2.70 EUR (1.20 EUR za bilet na autobus oraz potem 1.50 EUR za przejazd metrem na standardowym bilecie komunikacji miejskiej). Więcej informacji na stronie przewoźnika.
RZYM – JAK ZAPLANOWAĆ ZWIEDZANIE?
Planując wypad do Rzymu warto pamiętać o tym, że nie jest to dobre miejsce na jednodniową wycieczkę. Różnego rodzaju zabytków i innych miejsc wartych uwagi w stolicy Włoch jest bowiem na tyle dużo, że w tak krótkim czasie nie zdążylibyście zobaczyć choćby tych najważniejszych. Najbardziej optymalne wydaje się przyjechać tu na co najmniej 3-4 dni, ale nawet w dwa dni uda Wam się choć trochę poznać miasto. Jeśli nie będziecie mieli dużo czasu, to wówczas obierzcie kierunek na najbardziej topowe atrakcje, takie jak Koloseum (przynajmniej z zewnątrz), Watykan czy centrum historyczne (Panteon, Piazza Navona i Fontanna di Trevi). Jeśli zaś przyjeżdżacie tu na dłużej, to wtedy odwiedźcie też inne ciekawe miejsca, które z pewnością także Was zachwycą – zostały one opisane w dalszej części tego tekstu.
Choć Rzym jest bardzo dużym miastem, to do wielu jego zabytków i atrakcji powinniście być w stanie dojść pieszo. Jeśli jednak będziecie chcieli pokonać większą odległość (np. żeby odwiedzić Watykan, Zatybrze bądź wzgórze Awentyn), to wówczas do Waszej dyspozycji pozostaje również dość sprawnie funkcjonująca komunikacja miejska, na którą składają się autobusy, tramwaje oraz trzy linie metra. Warto pamiętać, że transport zbiorowy w Rzymie nie należy do bardzo drogich, a jednorazowy bilet ważny przez 100 minut od momentu skasowania kosztuje 1.50 EUR. Na bilecie tym można się swobodnie przesiadać – jedyne zastrzeżenie jest takie, że nie wolno więcej niż raz przechodzić przez bramkę metra (jeśli więc chcecie przesiąść się z jednej linii metra do drugiej bez konieczności kasowania nowego biletu, to zrobicie to wyłącznie na takiej stacji, gdzie obie te linie krzyżują się ze sobą). Bilety na komunikację miejską można zakupić w automatach zlokalizowanych na stacjach metra i na niektórych przystankach, a także w kioskach i sklepach z papierosami.
Organizując wycieczkę do Rzymu warto też pamiętać o tym, że zwłaszcza w sezonie wakacyjnym i zwłaszcza w okolicach najważniejszych zabytków spotkacie tu naprawdę mnóstwo ludzi, którzy mogą utrudnić Wam zwiedzanie i wypoczynek w komfortowych warunkach. Bardzo irytujący, np. w okolicach Koloseum, Zamku św. Anioła, Fontanny di Trevi czy Schodów Hiszpańskich, są też wszelkiego rodzaju nagabywacze (zazwyczaj ciemoskórzy), którzy próbują wyłudzać od turystów pieniądze za wcześniej rozdawane im rzekomo za darmo róże czy bransoletki ze sznurków. Starajcie się nie zwracać na nich uwagi – ci oszuści potrafią być bardzo natarczywi, a nawet niebezpieczni.
RZYM – CO ZOBACZYĆ?
1. Koloseum
Jednym z najbardziej znanych zabytków nie tylko Rzymu, ale też całych Włoch, jest oczywiście Koloseum (wł. Colosseo). To największa i najwspanialsza budowla starożytnego Rzymu i to właśnie od niej warto rozpocząć zwiedzanie Wiecznego Miasta. Ten czteropiętrowy amfiteatr został zainaugurowany w 80 r. n.e. przez cesarza Tytusa Flawiusza i odbywały się tu pojedynki gladiatorów, a także walki ludzi z dzikimi zwierzętami. Amfiteatr Flawiuszów ma 524 m długości w obwodzie i niemal 50 m wysokości. Dawniej obiekt ten mógł pomieścić blisko 50 tysięcy widzów, a sama arena teatru ma wymiary 86×54 m.
Choć obecnie Koloseum stanowi jedynie namiastkę samego siebie sprzed wieków, to budowla ta dalej jest naprawdę imponująca. Największe wrażenie obiekt ten robi, kiedy przyglądamy mu się od środka, a miejsce to faktycznie jest tłumnie odwiedzane przez turystów z całego świata. Dlatego też bilety wstępu, które kupuje się na określony dzień i na określoną godzinę, warto nabyć wcześniej przez internet. Inaczej istnieje ryzyko, że w kasie stacjonarnej nie będzie już dostępnych wejściówek.
Standardowy bilet wstępu do Koloseum kosztuje 16 EUR – warto pamiętać, że uprawnia on nie tylko do spaceru dwoma poziomami trybun amfiteatru, ale też do zwiedzania tego samego dnia wzgórza Palatyn oraz Forum Romanum. Rozszerzoną wersję biletu wstępu można nabyć za 22 EUR. Jest ona ważna przez dwa następujące po sobie dni (a więc Palatyn i Forum Romanum można sobie przełożyć na kolejny dzień) i również uprawnia do jednorazowego wejścia na teren Koloseum, ale różnica jest taka, że dodatkowo możliwe jest zwiedzanie areny (oraz w zależności od dostępności podziemi) amfiteatru. Taki bilet nazywa się Full Experience i jest on najbardziej rekomendowaną opcją, ponieważ pozwoli Wam spojrzeć na wnętrze tego obiektu zarówno z trybun (czyli z góry) jak i z poziomu areny (czyli z dołu). Przy zakupie online do ceny każdej wejściówki dolicza się opłatę rezerwacyjną 2 EUR.
Godziny otwarcia oraz bilety online: www.parcocolosseo.it/en/
2. Forum Romanum i Palatyn
Koloseum bynajmniej nie jest jedynym miejscem, które przypomina nam o starożytnych dziejach Rzymu. Jeśli tylko dysponujecie czasem, to zwiedzanie warto uzupełnić o wznoszące się nieopodal wzgórze Palatyn (wł. Palatino). To jedno z siedmiu wzgórz, na których powstał Rzym, a według legendy to właśnie tutaj Romulus w 753 r. p.n.e. założył pierwszą rzymską osadę. Obecnie na wzgórzu można oglądać liczne odkryte przez archeologów pozostałości zabudowań z czasów początków Rzymu oraz z okresu cesarstwa. Jest to też całkiem przyjemne miejsce na spacer, a ze zlokalizowanego tu tarasu widokowego rozciąga się fantastyczny widok na Forum Romanum i sporą część miasta.
Z Palatynu schodzi się bezpośrednio do Forum Romanum – to najstarszy plac starożytnego Rzymu, a dzisiaj centrum rozległego kompleksu archeologicznego. To miejsce jest jedną z wizytówek stolicy Włoch, a oglądać tu można m.in. ruiny świątyń czy łuków triumfalnych, a także Lapis Niger, czyli słynny czarny kamień upamiętniający miejsce, w którym według legendy miał zostać zabity Romulus.
Palatyn i Forum Romanum zwiedza się zawsze za jednym razem – oba te miejsca są ze sobą połączone i wchodzi się do nich na jednym bilecie – tym samym, który uprawniał nas do wizyty w Koloseum (trzeba go ponownie okazać do kontroli). Warto przy tym pamiętać, że jeśli zakupiliście rozszerzony bilet Full Experience za 22 EUR, to wówczas zwiedzając Palatyn macie możliwość wstępu do dodatkowych obiektów oznaczonych kategorią „SUPER” – nie wejdziecie do nich na standardowym bilecie za 16 EUR. Na teren Palatynu i Forum Romanum wchodzi się od strony ulicy Via Sacra – to tylko 150 metrów od Koloseum.
3. Pomnik Wiktora Emanuela II
Ciekawym miejscem w Rzymie zlokalizowanym nieopodal Forum Romanum jest pomnik Wiktora Emanuela II zwany też Ołtarzem Ojczyzny (wł. Monumento a Vittorio Emanuele II, Il Vittoriano). Obiekt ten znajdujący się przy Piazza Venezia został wybudowany w latach 1885-1911 i upamiętnia on zjednoczenie Włoch. Choć ta monumentalna konstrukcja z kamienia uchodzi dziś za jeden z symboli Rzymu, to niezmiennie budzi ona wśród Włochów liczne kontrowersje. Mówi się, że budowla takich rozmiarów nie pasuje do otaczającej ją historycznej zabudowy miasta, a krytycy nazywają ją prześmiewczo tortem weselnym, mydelniczką lub maszyną do pisania. Obiekt ten ma wymiary 81×135 metrów, a jego częścią, oprócz rzeźby króla Wiktora Emanuela II na koniu, jest również Grób Nieznanego Żołnierza.
W centralnej części pomnika, u podnóża kolumnady i rzeźby króla, znajduje się taras widokowy, na który prowadzi 196 schodów i z którego rozciąga się ładny widok na historyczną zabudowę Rzymu. Co ważne, można tu wejść całkowicie za darmo i właśnie dlatego miejsce to jest tak popularne wśród turystów. Jeśli macie sporo czasu i sporo pieniędzy do wydania, to możecie ponadto skierować się na drugi płatny punkt widokowy, który mieści się na dachu konstrukcji – bilet wstępu kosztuje 10 EUR – bądź zwiedzić znajdujące się wewnątrz tego obiektu Centralne Muzeum Włoskiego Zjednoczenia (wł. Museo Centrale del Risorgimento) – wstęp 5 EUR.
4. Panteon
Zwiedzanie historycznego centrum Rzymu warto rozpocząć od Panteonu (wł. Pantheon) – to jedna z najświetniejszych i najlepiej zachowanych budowli starożytnych w stolicy Włoch. Świątynia ta została wybudowana w 27 r. p.n.e. i pierwotnie była ona poświęcona siedmiu bóstwom planetarnym (Słońcu, Księżycowi, Wenus, Saturnowi, Jowiszowi, Merkuremu i Marsowi). Zniszczona w pożarze w 80 r., została odbudowana na polecenie cesarza Hadriana, a od 609 r. stała się kościołem katolickim. Panteon jest rotundą o średnicy 43,6 m oraz tej samej wysokości, i jest on poprzedzony portykiem posadowionym na 16 kolumnach. Choć obecny wystrój tego obiektu jest jedynie namiastką samego siebie sprzed setek lat, to budowla ta niezmiennie robi wrażenie i warto ją zobaczyć. W jej wnętrzu znajduje się między innymi grób Rafaela oraz grobowce króla Wiktora Emanuela II i jego syna króla Humberta I. Panteon można zwiedzać codziennie, a wstęp jest bezpłatny.
Więcej informacji na stronie: www.pantheonroma.com
5. Campo de’ Fiori
Podczas spaceru po centrum historycznym stolicy Włoch warto zajść na Campo de’ Fiori (co w dosłownym tłumaczeniu oznacza: pole kwiatów). To jeden z najbardziej znanych rzymskich placów, który tak jak już w średniowieczu, tak i dzisiaj pełni przede wszystkim funkcje targowe. To właśnie tutaj codziennie od samego rana rozstawiają się stragany z owocami, warzywami i kwiatami. Kupicie tu także różne specjały kuchni lokalnej, np. likiery, przyprawy czy makarony, które mogą być świetnym pomysłem na drobny upominek z podróży dla kogoś bliskiego. Poza tym, na placu znajduje się również pomnik Giordana Bruna – zakonnika i filozofa, który w 1600 r. właśnie w tym miejscu został spalony na stosie pod zarzutem szerzenia herezji i poparcia heliocentrycznego modelu budowy wszechświata.
6. Piazza Navona
Innym znanym placem w Rzymie jest Piazza Navona, który powstał na ruinach starożytnego stadionu Domicjana, gdzie dawniej rozgrywano konkurencje lekkoatletyczne. Aktualny wygląd placu pochodzi z XVII wieku, a najważniejszym obiektem jest tutaj kościół Sant’Agnese in Agone. Ponadto, znajdują się tu również trzy fontanny: fontanna Maura, fontanna Neptuna oraz zlokalizowana na samym środku fontanna Czterech Rzek. Według wielu opinii to właśnie Piazza Navona jest najpiękniejszym placem całego Rzymu, a szczególnie wytwornie miejsce to prezentuje się wieczorami.
7. Fontanna Trevi
Jednym z najbardziej imponujących zabytków Rzymu i miejscem, które powinno zachwycić każdego z Was, jest bez wątpienia Fontanna di Trevi. Ten niesamowity obiekt ma 26 m wysokości i 20 m szerokości, a jego cechą charakterystyczną są przepiękne detale, które robią wrażenie, zwłaszcza pod wieczór, kiedy są pięknie podświetlone. W samym centrum fontanny znajduje się posąg Neptuna, który został przedstawiony na rydwanie zaprzężonym w dwa konie prowadzone przez dwa trytony. Jeden koń jest spokojny, a drugi wręcz przeciwnie, co ma symbolizować zmienność stanów na morzu. Po obu stronach Neptuna znajdują się jeszcze dwie postaci kobiece, które są alegorią Zdrowia i Obfitości.
Z fontanną di Trevi wiąże się przesąd, zgodnie z którym jedna wrzucona do niej moneta ma zapewnić w niedalekiej przyszłości powrót do Rzymu, dwie monety oznaczają romans, a trzy – gwarantują rychły ślub. Bez względu na to, czy ktoś wierzy w takie porzekadła czy nie, to faktem jest, że współcześnie bardzo wielu turystów wrzuca monety do fontanny – jest to jak najbardziej dozwolone, a pieniądze regularnie odławiane przez władze miasta są przeznaczane przez nie na cele społeczne. Warto pamiętać o tym, że wchodzenie do fontanny jest oczywiście surowo zabronione!
8. Schody Hiszpańskie
Równie znany w Rzymie jest Plac Hiszpański (wł. Piazza di Spagna), który swoją nazwę zawdzięcza znajdującemu się tu niegdyś pałacowi Ambasady Królestwa Hiszpanii przy Stolicy Apostolskiej. Miejsce to swoją sławę zawdzięcza Schodom Hiszpańskim, które prowadzą z placu na górę do Kościoła św. Trójcy (wł. Chiesa della Trinità dei Monti). Schody te, będące jednymi z najdłuższych i najszerszych w Europie, zostały wzniesione w latach 1723-1725 i mają 137 stopni. Choć wielu pewnie powie (i wcale nie bez racji), że nie ma w nich tak naprawdę nic szczególnie interesującego (wszak to tylko schody!), to jednak trzeba przyznać, że każdego dnia przybywa tu naprawdę wielu turystów, a miejsce to jest jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych Wiecznego Miasta. U podnóża schodów, w samym centrum Placu Hiszpańskiego znajduje się bardzo charakterystyczna Fontana Barcaccia, która ma kształt wpół zatopionej łodzi i która upamiętnia rok 1598, kiedy to obszar ten został nawiedzony przez powódź.
Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że Schody Hiszpańskie są miejscem organizacji różnych wydarzeń kulturalnych, takich jak chociażby pokazy mody w lato bądź festiwal kwiatów na wiosnę. Z miejscem tym wiąże się również przesąd, zgodnie z którym na schodach nie należy jeść, gdyż przynosi to nieszczęście. Zresztą, nawet jak nie wierzycie w przesądy, to i tak należy uważać, gdyż zarówno spożywanie posiłków jak i samo siadanie na schodach jest zabronione pod karą wysokiej grzywny.
9. Zamek św. Anioła
Bardzo charakterystycznym obiektem w Rzymie jest Zamek św. Anioła (wł. Castel Sant’Angelo), do którego dotrzecie idąc z centrum historycznego stolicy Włoch w kierunku Watykanu. Ta monumentalna okrągła budowla pierwotnie powstała już w II wieku n.e. i początkowo pełniła ona funkcję mauzoleum cesarza Hadriana, w którym chowani byli również jego następcy. W kolejnych stuleciach obiekt ten został przerobiony na twierdzę i więzienie, a zgodnie z legendą właśnie w tym miejscu w 590 r. papieżowi Grzegorzowi I miał ukazać się anioł, który ogłosił koniec panującej w mieście zarazy. Od tego momentu zamek otrzymał swoją aktualną nazwę, a obecnie na jego szczycie znajduje się XVIII-wieczny posąg anioła trzymającego w ręku miecz. W średniowieczu oraz w okresach późniejszych obiekt ten pełnił funkcję papieskiej rezydencji, w której zwierzchnicy Kościoła znajdowali schronienie w czasie zagrożeń.
Miejsce to można zwiedzać, a współcześnie funkcjonuje ono jako Muzeum Narodowe Zamku św. Anioła (wł. Museo Nazionale di Castel Sant’Angelo). Wśród atrakcji, jakie tu na Was czekają, warto wskazać reprezentacyjne sale i pokoje papieskie, zbrojownię, mury obronne, a także taras widokowy na szczycie, z którego rozpościera się widok na Rzym i Watykan. Choć w porównaniu z innymi topowymi atrakcjami Wiecznego Miasta sam zamek nie jest może aż tak oblegany, to jednak także tutaj możecie natrafić na sporą liczbę turystów. Jeśli nawet nie zdecydujecie się na wizytę w środku, to z pewnością warto zobaczyć ten obiekt od zewnątrz. Bilet wstępu do muzeum kosztuje 12 EUR.
Do zamku prowadzi Most św. Anioła (wł. Ponte San Angelo), który został zbudowany nad Tybrem w II wieku. Cechą charakterystyczną tej zabytkowej przeprawy są rzeźby aniołów dłuta Berniniego.
Więcej informacji o muzeum: www.castelsantangelo.beniculturali.it
10. Watykan
Absolutnie obowiązkowym punktem programu każdej wycieczki do Rzymu jest wizyta w Watykanie (wł. Vaticano). To siedziba najwyższych władz Kościoła Katolickiego oraz najmniejsze pod względem powierzchni i liczby ludności niezależne państwo na całym świecie. Głównym punktem i prawdziwym sercem Watykanu jest oczywiście Plac św. Piotra (wł. Piazza San Pietro), a w ramach zwiedzania warto też wejść do Bazyliki św. Piotra (wł. Basilica di San Pietro), wdrapać się na jej kopułę, a także udać się do znakomitych Muzeów Watykańskich (wł. Musei Vaticani).
11. Zatybrze
Zwiedzanie Watykanu bardzo często łączy się z wizytą na Zatybrzu (wł. Trastevere). To bardzo przyjemna i klimatyczna (a przy tym też bardzo modna) dzielnica Rzymu, która jest położona na zachodnim brzegu Tybru, czyli po tej samej stronie co Watykan, ale po przeciwnej niż centrum historyczne stolicy Włoch. Dawniej na tym obszarze żyli ubodzy rybacy i rolnicy, potem rzemieślnicy, a jeszcze później różnego rodzaju artyści. Współcześnie zaś każdego dnia przybywa tu sporo turystów, których obecność nie spowodowała jednak zatracenia przez to miejsce swojego pierwotnego charakteru. W dalszym ciągu czekają tu na Was urokliwe wąskie uliczki, kolorowe kamienice, całkiem sporo różnego rodzaju swojskich kawiarni i restauracji oraz – przede wszystkim – mnóstwo autentyczności. Według wielu opinii to właśnie tutaj, zwłaszcza wieczorami, można poczuć prawdziwą niepozorowaną atmosferę Wiecznego Miasta.
Na Zatybrzu nie ma co prawda żadnych topowych zabytków, z których słynąłby Rzym, ale mimo to znajduje się tu kilka miejsc, które podczas spaceru warto zobaczyć, a wśród nich są m.in. dwa kościoły: Bazylika Matki Boskiej na Zatybrzu (wł. Basilica di Santa Maria in Trastevere) oraz Bazylika św. Cecylii na Zatybrzu (wł. Basilica di Santa Cecilia in Trastevere). Ponadto, jeśli macie więcej czasu, to możecie skierować się również na wzgórze Janikulum (wł. Gianicolo), na którego szczycie znajduje się pomnik Giuseppe Garibaldiego oraz skąd rozpościera się jedna z najlepszych panoram Rzymu.
12. „Usta Prawdy”
Kolejne miejsce, które podczas zwiedzania Rzymu warto zobaczyć, to Bazylika Santa Maria in Cosmedin zlokalizowana na wschodnim brzegu Tybru, nieopodal Palatynu. Pierwsza niewielka katolicka świątynia powstała w tym miejscu już w VI wieku, a w kolejnych stuleciach była ona kilkukrotnie przebudowywana i rozbudowywana, m.in. dobudowano do niej charakterystyczną siedmiopiętrową dzwonnicę.
Wnętrze kościoła można oczywiście zwiedzać, ale największą atrakcją i tym, co przyciąga najwięcej turystów, są tu oczywiście zlokalizowane w przedsionku świątyni słynne Usta Prawdy (wł. Bocca della Verità). To okrągły marmurowy medalion (a może pokrywa studni lub fragment fontanny?) o średnicy ok. 175 cm przedstawiający srogie oblicze brodatego bóstwa. Obecnie niewiele wiadomo na temat pochodzenia tego obiektu i pełnionych przez niego funkcji, ale wiąże się z nim legenda, zgodnie z którą włożenie dłoni do ust pozwoli ocenić, czy dana osoba mówi prawdę czy kłamie – tym, którzy łgają, usta odgryzają kończynę. Współcześnie przed Ustami Prawdy gromadzi się każdego dnia kolejka chętnych do zrobienia sobie pamiątkowego zdjęcia i sprawdzenia faktycznych umiejętności tej nietypowej wyroczni, i to pomimo tego, że jak dotąd nikt jeszcze nie opuścił terenu świątyni bez ręki. Warto wiedzieć, że choć wstęp do kościoła jest bezpłatny, to przy samych Ustach Prawdy znajduje się puszka na dobrowolną ofiarę i w dobrym tonie jest wrzucenie do niej symbolicznego datku, który jest potem przeznaczany na renowację bazyliki.
13. Awentyn
Stosunkowo mało znanym obiektem w stolicy Włoch jest Awentyn (wł. Aventino) będący, podobnie jak chociażby Palatyn, jednym z siedmiu wzgórz, na których leży Rzym. Choć w przeszłości miejsce to uchodziło za przeklęte, to obecnie warto wybrać się tu na krótki spacer, który pozwoli Wam nieco odetchnąć od zgiełku tych bardziej turystycznych części miasta. Z Awentynu rozciąga się ładna panorama zachodniej części Rzymu, znajduje się tu również ogród różany, ogród pomarańczowy oraz wczesnośredniowieczna Bazylika św. Sabiny (wł. Basilica Santa Sabina). Zdecydowanie najważniejszym miejscem jest tu jednak Plac Rycerzy Maltańskich (wł. Piazza dei Cavalieri di Malta), gdzie znajdziecie jedną z najbardziej tajemniczych atrakcji Rzymu, którą jest… dziurka od klucza! Najbardziej znana na świecie dziurka od klucza czeka na Was w bramie Zakonu Rycerzy Maltańskich. Czemu to miejsce jest tak wyjątkowe? Ano dlatego, że patrząc w nią ujrzycie wspaniały widok na kopułę Bazyliki św. Piotra w Watykanie. Ten widok absolutnie zapada w pamięć i jest naprawdę niezwykły. Przekonajcie się sami!
GDZIE ZJEŚĆ W RZYMIE?
Włoskiej kuchni nie trzeba chyba nikomu przedstawiać. Wszak jest ona przez wszystkich dobrze znana i lubiana… Warto natomiast zaprezentować kilka miejsc w Rzymie, gdzie będziecie mogli dowoli jej próbować – w bardzo dobrym, a przy tym też wcale niedrogim wydaniu. Oto kilka rekomendacji:
- Ristorante Galilei – typowa włoska rodzinna restauracja i pizzeria. Zjecie tu przepyszną pizzę z pieca opalanego drewnem i wypijecie znakomite wino domowe. Choć lokal ten położony jest nieco na uboczu (15 minut spacerem od Koloseum bądź 20 minut od dworca Termini), to i tak zdecydowanie warto tu wstąpić. Dużym atutem tego miejsca jest jego autentyczność, a także przemiła obsługa i korzystne ceny. To jedna z najlepszych opcji jedzeniowych w całym Rzymie;
- Taverna Lino – lokal serwujący całkiem smaczne i wcale niedrogie dania kuchni rzymskiej, w tym pinse czy makarony. Miejsce to znajduje się tuż obok Watykanu, dlatego możecie tu przyjść na obiad po wizycie w Bazylice św. Piotra lub Muzeach Watykańskich;
- L’antica Pizzeria Trivio – miejsce z dobrym lokalnym jedzeniem, znajdujące się w samym sercu centrum historycznego Rzymu, raptem 150 metrów od Fontanny di Trevi. Mimo tak dobrej lokalizacji zarówno ceny jak i jakość serwowanych posiłków są jak najbardziej w porządku;
- L’Archetto – pizzeria i spaghetteria, również zlokalizowana w centrum historycznym, w wąskiej uliczce ok. 250 metrów od Fontanny di Trevi. Choć karta dań jest niezbyt rozbudowana, to czeka tu na Was całkiem smaczne jedzenie i korzystne ceny;
- Pompi – sieć cukierni i lodziarni oraz miejsce, którego nie możecie pominąć podczas pobytu w stolicy Włoch. Czekają tu na Was znakomite desery, lody, kawa i przede wszystkim fantastyczne tiramisu! Nie bez powodu to właśnie Pompi nazywane jest przez mieszkańców Rzymu królestwem tiramisu, a deser ten jest tu dostępny nie tylko w wersji klasycznej, ale też np. truskawkowej czy pistacjowej.
—
Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!
A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!