VALLETTA. Przewodnik po stolicy Malty. Najważniejsze zabytki i atrakcje
Spis treści
Valletta jest najdalej wysuniętą na południe oraz najmniejszą stolicą spośród wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Zamieszkuje ją raptem kilka tysięcy mieszkańców, a na powierzchni mniejszej niż 1 km2 znajduje się tu ponad 300 różnych zabytków, przez co Valletta jest określana często jako jedno wielkie muzeum pod otwartym niebem. Jest to jednak miasto nie tylko historyczne, lecz również portowe, a swoją siedzibę mają tutaj ponadto władze państwowe, a także wiele lokali handlowych i gastronomicznych. Stolica Malty położona jest na niewielkim półwyspie Sciberras i otoczona jest ona dwoma portami morskimi – Wielkim Portem oraz portem Marsamxett.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
1. BRAMA MIEJSKA
Zwiedzanie Valletty rozpocznijcie przechodząc przez Bramę Miejską (malt. Bieb il-Belt, ang. City Gate), która jest tak naprawdę niczym innym jak luką w fortyfikacji obronnej otaczającej całe to nieduże miasto. Obiekt ten charakteryzujący się nowoczesną i dosyć surową formą swój obecny kształt zyskał dopiero w 2014 roku, a tworzą go dwa bloki wapienne z wyspy Gozo, które zostały tu zainstalowane w taki sposób, że od oryginalnych historycznych murów miejskich oddzielają je wysokie stalowe płyty.
Do bramy prowadzi nieduży most zbudowany nad dawną fosą, a przed jej przekroczeniem warto również zwrócić uwagę na Fontannę Trytona (malt. Il-Funtana tat-Tritoni, ang. Triton Fountain), która składa się z brązowych figur trzech trytonów trzymających ponad głowami misę.
Tuż za bramą z lewej strony znajdują się schody prowadzące do bastionu św. Jana (malt. Is-Sur ta’ San Ġwann, ang. St John’s Bastion), zaś z prawej strony – schody, którymi dojdziecie do bastionu św. Jakuba (malt. Is-Sur ta’ San Ġakbu, ang. St James Bastion). Oba bastiony niegdyś pełniły funkcje obronne, a dziś są to jedynie punkty panoramiczne, z których możecie podejrzeć sąsiadujące z Vallettą inne miejscowości.
2. ULICA REPUBLIKI
Po przejściu przez Bramę Miejską znajdziecie się na ulicy Republiki (malt. Triq ir-Repubblika, ang. Republic Street), która jest główną i najdłuższą ulicą stolicy Malty prowadzącą przez całe miasto aż do fortu św. Elma. To właśnie wzdłuż tej trasy znajduje się większość wartych zobaczenia zabytków, a swoją działalność prowadzą tu także liczne sklepy, bary, kawiarnie i restauracje, które sprawiają, że miejsce to prawie zawsze tętni życiem. Jeśli spojrzycie na mapę Valletty, to na pewno zauważycie, że ulica Republiki stanowi niejako trzon całego miasta i dzieli je na dwie niemal równe połowy, dzięki czemu będzie ona dla Was znakomitym punktem orientacyjnym, z którego wszędzie będziecie mieli blisko! Zresztą samo miasto jest przecież na tyle nieduże, że na pewno się tu nie zgubicie!
Z pewnością już na samym początku spaceru tą główną miejską arterią dostrzeżecie nietuzinkowy nowoczesny budynek Parlamentu (malt. Il-Parlament il-Ġdid, ang. Parliament House), który został oddany do użytku w 2015 roku.
Tuż obok znajduje się natomiast Plac Opery Królewskiej (malt. Pjazza Teatru Rjal, malt. Royal Theatre Square). Niegdyś faktycznie mieścił się tutaj bardzo reprezentacyjny gmach teatru, który jednak został zniszczony na skutek nalotu bombowego podczas II wojny światowej. Obecnie na ruinach dawnej budowli oraz w obrębie częściowo odbudowanego szkieletu konstrukcji funkcjonuje teatr pod gołym niebem, w którym zwłaszcza w sezonie letnim odbywają się liczne koncerty i festiwale.
3. ZAJAZD KASTYLIJSKI I GÓRNE OGRODY BARRAKKA
Za teatrem warto odbić w prawo w ulicę Triq Nofs-in-Nhar, którą dojdziecie do kolejnego już ciekawego obiektu Valletty, jakim jest Zajazd Kastylijski (malt. Berġa ta’ Kastilja). W przeszłości było to jedno z miejsc zamieszkania przebywających na Malcie rycerzy zakonu joannitów (nazywanych też kawalerami maltańskimi), a obecnie urzęduje tu premier kraju oraz odbywają się posiedzenia Rady Ministrów.
Nieco dalej, już przy wybrzeżu, rozciągają się natomiast tzw. Górne Ogrody Barrakka (malt. Il-Barrakka ta’ Fuq, ang. Upper Barrakka Gardens), które są całkiem przyjemnym terenem zielonym, z którego rozpościera się widok na Wielki Port oraz zlokalizowane tuż za nim tzw. Trzy Miasta. W obrębie tego kompleksu, na tzw. Baterii Powitalnej (malt. Batterija tas-Salut, ang. Saluting Battery) znajdują się odrestaurowane armaty, a codziennie o godz. 12 i 16 odbywa się tu uroczysta ceremonia wystrzału z nich. Wstęp do Górnych Ogrodów Barrakka jest darmowy, zaś za wejście na Baterię Powitalną trzeba zapłacić 2 EUR.
4. KONKATEDRA ŚW. JANA I INNE KOŚCIOŁY
Obiektem, którego w programie Waszej wycieczki do Valletty nie może zabraknąć, jest też z pewnością Konkatedra św. Jana (malt. Kon-Katidral ta’ San Ġwann, ang. St John’s Co-Cathedral) poświęcona patronowi zakonu kawalerów maltańskich św. Janowi Chrzcicielowi oraz będąca najważniejszym kościołem w mieście. Choć świątynia z zewnątrz ma bardzo prostą i surową fasadę, to w środku została ona urządzona w iście barokowym prawdziwym bogactwie przepychu, na który składają się liczne rzeźby, freski oraz inne zdobienia. Zdecydowanie najważniejszym dziełem jest tu jednak obraz „Ścięcie św. Jana Chrzciciela”, którego twórcą jest Caravaggio. Sam kościół można oczywiście zwiedzać (bilet wstępu kosztuje 10 EUR), a codziennie rano oraz kilkukrotnie w niedziele odbywają się w nim także msze święte.
W całej Valletcie znajduje się też oczywiście wiele innych, mniej lub bardziej znanych, kościołów, a wśród tych, o których warto wspomnieć, są z pewnością:
- Kościół św. Pawła Rozbitka (malt. Il-Knisja ta’ San Pawl, ang. Church of St Paul’s Shipwreck), który jest najważniejszym miejscem kultu św. Pawła będącego patronem Malty,
- Kościół św. Łucji (malt. Il-Knisja ta’ Santa Luċija ta’ Sirakuża, ang. Church of St Lucy), który jest niedużą świątynią zwieńczoną od strony wejścia dzwonnicą z posągiem św. Pawła na samym szczycie,
- Bazylika Matki Bożej z Góry Karmel (malt. Bażilika Santwarju Tal-Madonna Tal-Karmnu, ang. Basilica of Our Lady of Mount Carmel), która jest owalnym budynkiem wyróżniającym się w panoramie miasta olbrzymią kopułą widoczną chociażby ze znajdujących się po drugiej stronie portu Marsamxett miejscowości takich jak Sliema czy Gżira,
- Prokatedra św. Pawła (malt. Il-Pro-Katidral ta’ San Pawl, ang. Saint Paul’s Pro-Cathedral), która jest świątynią anglikańską przylegającą bezpośrednio do Bazyliki Matki Bożej i posiadającą równie charakterystyczną w miejskim krajobrazie wysoką dzwonnicę.
5. PAŁAC WIELKICH MISTRZÓW
Jeśli zaś chodzi o budynki niesakralne, to obojętnie nie możecie też przejść chociażby obok Pałacu Wielkich Mistrzów (malt. Il Palazz tal-Granmastru, ang. Grandmasters’ Palace), który został wzniesiony w XVI wieku na polecenie Wielkiego Mistrza Zakonu Joannitów Jeana de la Valette. W tym bardzo reprezentacyjnym obiekcie obecnie urzęduje prezydent kraju, a sam gmach jest też oczywiście udostępniany dla zwiedzających. Zobaczyć w nim można pałacowe pokoje oraz zbrojownię (cena biletu to 10 EUR).
6. FORT ŚW. ELMA
Na samym końcu ulicy Republiki i tym samym na skraju półwyspu Sciberras znajduje się wspomniany już wcześniej fort św. Elma (malt. Forti Sant’lermu, ang. Fort St Elmo), który został wybudowany przez kawalerów maltańskich w połowie XVI wieku. Obecnie w tym obiekcie mieści się nowoczesne multimedialne Narodowe Muzeum Wojny (malt. Mużew Nazzjonali tal-Gwerra, ang. National War Museum), które opowiada o dziejach Malty, roli rycerzy w historii kraju oraz o różnych aspektach wojny (bilet wstępu kosztuje 10 EUR).
7. NIŻSZE OGRODY BARRAKKA I POMNIK DZWONU OBLĘŻENIA
W bezpośrednim sąsiedztwie fortu św. Elma rozciągają się ponadto tzw. Niższe Ogrody Barrakka (malt. Il-Barrakka t’ Isfel, ang. Lower Barrakka Gardens), które są nie tylko kolejnym już przyjemnym miejscem do wypoczynku, ale też ważnym punktem historycznym. Tutaj bowiem znajduje się niewielka świątynia-grobowiec wzniesiona na początku XIX wieku w stylu doryckim na cześć pierwszego gubernatora Malty Alexandra Balla, a tuż obok stoi odsłonięty w 1992 roku przez królową Elżbietę II Pomnik Dzwonu Oblężenia (ang. Siege Bell Memorial), który ma formę klasycystycznej dzwonnicy z potężnym dzwonem wykonanym z brązu.
8. CIEKAWE MIEJSCA POZA GŁÓWNYM SZLAKIEM
Zwiedzając Vallettę, zwracajcie też oczywiście uwagę na inne miejsca, często mniej popularne, ale wcale nie mniej ciekawe. Przemierzając to miasto warto bowiem trochę pobłądzić i poza głównymi szlakami przespacerować się wąskimi bocznymi uliczkami, które są zazwyczaj bardzo klimatyczne i nierzadko ozdobione kolorowymi drewnianymi drzwiami, okiennicami czy zabudowanymi balkonami będącymi charakterystycznym elementem architektonicznym na całej wyspie (wywodzącym się jeszcze z kultury arabskiej). Charakterystyczną cechą Valletty są również mury obronne i fortyfikacje otaczające całe miasto, a wiele budynków tworzących miejską zabudowę jest ponadto udekorowanych wizerunkami różnych świętych, co z kolei jest wyrazem silnego konserwatyzmu i religijności mieszkańców tego niewielkiego kraju.
W wielu miejscach w mieście wciąż znajdziecie też czerwone budki telefoniczne, które obok ruchu lewostronnego czy angielskich gniazdek elektrycznych są jedną z pozostałości niedawnej dominacji brytyjskiej na tym terenie. W całej Valletcie jest też sporo punktów widokowych, z których rozpościerają się panoramy morza i pobliskich miejscowości.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Valletta jest miejscem mającym swój niepowtarzalny urok i zdecydowanie wartym odwiedzenia. Dlatego też przyjazd tu można polecić każdemu, kto tylko będzie miał taką możliwość. Faktem jest jednak, że stolica Malty to w istocie raptem niewielkie miasteczko, które uda Wam się obejść wzdłuż i wszerz w maksymalnie dwa, a najpewniej nawet w jeden dzień. Przylatując na Maltę, nastawiajcie się więc raczej na zwiedzanie nie jednej czy dwóch, a wielu różnych miejscowości, zwłaszcza że każda z nich jest równie niewielkich rozmiarów, sam kraj też nie należy do największych, a komunikacja publiczna jest tu na tyle dobrze zorganizowana, że nie powinniście mieć żadnych problemów, jeśli chodzi o przemieszczanie się w obrębie wyspy.
W innych tekstach na blogu przeczytacie, gdzie jeszcze pojechać i co jeszcze zobaczyć podczas pobytu na Malcie. Znajdziecie tu informacje o takich miejscach jak:
Poza tym, warto jeszcze wspomnieć, że Valletta jest miastem nie tylko dość zwartym, ale też uchodzącym za bardzo elitarne, co oznacza, że oprócz turystów jej ulicami przechadzają się głównie politycy, bankierzy, urzędnicy czy prawnicy. Z tego powodu noclegi bywają tu raczej dość drogie, co z kolei sprawia, że najbardziej korzystnym rozwiązaniem dla turystów jest zameldowanie się w jednej z pobliskich miejscowości na wyspie (takich jak chociażby Sliema czy San Ġiljan), które charakteryzują się nie tylko znacznie niższymi cenami, lecz również o wiele bardziej rozwiniętą infrastrukturą hotelowo-gastronomiczną. To właśnie te miasteczka określane są mianem centrum turystycznego Malty i to właśnie z nich będziecie w stanie dość sprawnie i w niedługim czasie dotrzeć zarówno do Valletty (na przykład w formie jednodniowej wycieczki) jak również do innych nie mniej ciekawych punktów w okolicy.
Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!
A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga i @wszystkiestronyswiata.pl, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!
