ŁOWICKI PARK ETNOGRAFICZNY. Skansen w Maurzycach. Jak zaplanować zwiedzanie?

Ziemia łowicka jest niewielkim regionem w centralnej Polsce położonym nieopodal Łowicza i Skierniewic, który swoją historią i tradycją nawiązuje do dawnego Księstwa Łowickiego będącego już w XII wieku we władaniu arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. W 1820 roku obszar ten został przekazany przez cara Aleksandra I w posiadanie księcia Konstantego, a ważnym wydarzeniem było tutaj najpierw w 1831 roku złagodzenie, a potem w 1838 roku całkowite zniesienie pańszczyzny, które sprawiło, że łowiccy chłopi dość szybko stali się zamożniejsi od ludności zamieszkującej okoliczne tereny. Ten czynnik ekonomiczny w połączeniu z silnym poczuciem niezależności mieszkańców ziemi łowickiej przyczynił się do powstania na tym terenie już w XIX wieku bardzo charakterystycznej kultury ludowej, która do dziś kojarzy Wam się na pewno z takimi elementami jak chociażby barwne stroje, słynne hafty łowickie, bogato dekorowane meble, przepiękne rękodzielnictwo czy hucznie obchodzone wydarzenia o charakterze religijnym, np. procesje na Boże Ciało. Folklor łowicki, choć w czasach współczesnych stracił nieco na znaczeniu, a różnice pomiędzy ziemią łowicką a pozostałymi regionami kraju zaczęły się zacierać, to jednak w ostatnich latach przeżywa on swój renesans. Jest to z pewnością jeden z tych elementów, z których nie tylko słynie cały ten region, ale który jest również jednym z najważniejszych towarów eksportowych polskiej kultury na świecie.

Skansen Ziemi Łowickiej. Co warto zobaczyć?

Obecnie elementy folkloru łowickiego wraz z tradycyjnym wiejskim budownictwem oraz typowym wyposażeniem łowickich chałup można podziwiać na terenie skansenu w Maurzycach, który powstał w latach 70. XX wieku i który pozwala przenieść się w czasie do okresu około 100-150 lat wstecz. Zwiedzanie skansenu to świetny pomysł na jednodniową wycieczkę i to bez względu na to, czy podróżujecie całą rodziną z małymi dziećmi czy preferujecie zwiedzanie w pojedynkę. Choć tego typu miejsc jest w całej Polsce całkiem sporo, to właśnie ten obiekt położony nieopodal Łowicza jest jednym z najbardziej charakterystycznych i zdecydowanie zasługuje na uwagę.

Poszczególne obiekty prezentowane na terenie skansenu zostały rozmieszczone w taki sposób, aby odzwierciedlały one dwa typowe dla łowickiej wsi układy przestrzenne:

• starą wieś – o kształcie zbliżonym do owalnicy skupionej wokół centralnego placu wioskowego (występującą do połowy XIX wieku),
• nową wieś – pouwłaszczeniową ulicówkę z zabudową koncentrującą się wzdłuż jednej głównej ulicy (występującą w II połowie XIX wieku).

Zwiedzanie skansenu rozpoczyna się od spaceru nową wsią, w której prezentowanych jest osiem drewnianych budynków mieszkalnych pochodzących z XIX/XX wieku. Tym, co na pewno już na samym początku zwróci Waszą uwagę, jest charakterystyczne niebieskie zabarwienie niektórych chałup, które wzięło się stąd, że w połowie XIX wieku (czyli wtedy kiedy powstawały pierwsze ulicówki) panował zwyczaj dodawania sprowadzanego specjalnie z Włoch błękitnego naturalnego barwnika lakmusowego do farby, którą pokrywano ściany gospodarstw. Obecnie właśnie te niebieskie chałupy są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów folkloru łowickiego i tworzą one niepowtarzalny klimat skansenu w Maurzycach. Innymi wyróżnikami dawnego wiejskiego budownictwa na ziemi łowickiej są m.in. dachy pokryte strzechą, niewysokie ogrodzenia z drewnianych pali czy też nieduże przydomowe kwietne ogródki.

Do poszczególnych chałup na terenie parku można oczywiście wejść, a warto o tyle, że zostały w nich wiernie odtworzone charakterystyczne elementy wyposażenia wnętrza. W wybranych izbach możecie zobaczyć typowe dla danego obiektu umeblowanie, sprzęty gospodarstwa domowego czy narzędzia, a tym na co w szczególności warto zwrócić uwagę są też przepiękne elementy dekoracyjne w postaci haftowanych tkanin i obrusów, rękodzielnictwa ludowego i oczywiście wszechobecnych łowickich wycinanek.

Poza tym, niektóre z prezentowanych obiektów wciąż przypominają o funkcji, którą pełniły w przeszłości, np. w pierwszej chałupie można oglądać wyposażenie dawnej wiejskiej szkoły oraz mieszkania nauczycielki z okresu międzywojennego. Pomiędzy poszczególnymi budynkami znajdują się również pomieszczenia gospodarskie, takie jak obory czy stodoły, a całość tego tradycyjnego wiejskiego krajobrazu dopełniają elementy małej architektury, takie jak przydrożne kapliczki czy stare piece chlebowe.

Po zobaczeniu tych obiektów można skierować się w stronę starej wsi, w której prezentowane są dwie zagrody – zamknięta (z podwórzem otoczonym ze wszystkich stron budynkami) oraz otwarta (z budynkami wolno stojącymi wokół podwórza). Tuż obok znajduje się również XIX-wieczny drewniany wiatrak oraz rekonstrukcja strażnicy z wystawą sprzętu strażackiego.

Prawdziwą perełką skansenu w Maurzycach jest ponadto pochodzący z połowy XVIII wieku drewniany kościół św. Marcina, który został tu przeniesiony w 2006 roku z Wysokienic. Na obiekt ten z pewnością warto zwrócić uwagę, a tym co przyciąga w nim wzrok jest między innymi oryginalny wystrój wnętrza świątyni, na który składają się chociażby malowane stropy czy późnobarokowe ołtarze. Obok kościoła znajduje się również dzwonnica oraz budynek plebanii z Pszczonowa.

Zwiedzanie skansenu. Dojazd i informacje praktyczne

Oficjalnie skansen działa pod nazwą Łowicki Park Etnograficzny i jest on częścią Muzeum w Łowiczu. Obiekt ten jest położony w miejscowości Maurzyce koło Łowicza, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 92, do której można dojechać chociażby autostradą A2, dzięki czemu dotarcie do skansenu jest bardzo proste, o ile podróżujecie np. z Warszawy, Łodzi czy Poznania. Do Maurzyc można także przyjechać autobusem PKS lub pociągiem Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej (ŁKA, należy wysiąść na stacji Niedźwiada Łowicka). Skansen jest otwarty dla zwiedzających w okresie od kwietnia do października, a za bilet wstępu należy zapłacić 10 PLN. Na terenie obiektu często organizowane są również różnego rodzaju wydarzenia, takie jak chociażby plenery malarskie czy występy zespołów ludowych, i także one sprawiają, że miejsce to cieszy się bardzo dużą popularnością wśród turystów z całej Polski, a nawet z innych państw europejskich.

—

Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!

A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga i @wszystkiestronyswiata.pl, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!