ŁOWICKI PARK ETNOGRAFICZNY. Skansen w Maurzycach. Dojazd, zwiedzanie, atrakcje
Spis treści
ŁOWICKI PARK ETNOGRAFICZNY
Skansen w Maurzycach to niezwykłe miejsce, w którym można podziwiać elementy folkloru łowickiego. Zobaczysz tu tradycyjne wiejskie budownictwo sprzed wielu lat oraz typowe wyposażenie łowickich chałup. Skansen powstał w latach 70. XX wieku i pozwala on przenieść się w czasie do okresu około 100-150 lat wstecz. Zwiedzanie skansenu to świetny pomysł na jednodniową wycieczkę. Na pewno Ci się tu spodoba, i to bez względu na to, czy podróżujesz z rodziną, z przyjaciółmi czy w pojedynkę. Choć skansenów w całej Polsce jest naprawdę sporo, to właśnie skansen w Maurzycach jest jednym z najlepszych. Naprawdę warto to miejsce zobaczyć i zwiedzić.
Folklor ziemi łowickiej
Ziemia łowicka jest niewielkim regionem w centralnej Polsce położonym nieopodal Łowicza i Skierniewic. Swoją historią i tradycją nawiązuje on do dawnego Księstwa Łowickiego, które od XII wieku było we władaniu arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. W 1820 roku obszar ten został przekazany przez cara Aleksandra I w posiadanie księcia Konstantego. Ważnym wydarzeniem na ziemi łowickiej było najpierw w 1831 roku złagodzenie, a potem w 1838 roku całkowite zniesienie pańszczyzny. Sprawiło to, że łowiccy chłopi dość szybko stali się zamożniejsi od ludności zamieszkującej okoliczne tereny.
Czynnik ekonomiczny w połączeniu z silnym poczuciem niezależności mieszkańców ziemi łowickiej przyczynił się do powstania na tym terenie już w XIX wieku bardzo charakterystycznej kultury ludowej. Do dziś kojarzy się ona z takimi elementami jak chociażby barwne stroje, słynne hafty łowickie, bogato dekorowane meble czy przepiękne rękodzielnictwo. Elementem kultury łowickiej są także hucznie obchodzone święta religijne, np. procesje w Boże Ciało.
W dzisiejszych czasach folklor łowicki stracił nieco na znaczeniu, a różnice pomiędzy ziemią łowicką a resztą kraju zaczęły się zacierać. W ostatnich latach kultura łowicka przeżywa jednak swój renesans. Jest to z pewnością jeden z tych elementów, z których słynie cały ten region. Jest to też jeden z najważniejszych towarów eksportowych polskiej kultury na świecie.
Skansen w Maurzycach – zwiedzanie
Skansen Ziemi Łowickiej znajduje się w miejscowości Maurzyce obok Łowicza. Oficjalnie działa ona pod nazwą Łowicki Park Etnograficzny i jest on częścią Muzeum w Łowiczu.
Poszczególne obiekty na terenie skansenu zostały rozmieszczone tak, aby odzwierciedlały one dwa typowe dla łowickiej wsi układy przestrzenne:
- starą wieś – o kształcie zbliżonym do owalnicy skupionej wokół centralnego placu wioskowego (występującą do połowy XIX wieku),
- nową wieś – pouwłaszczeniową ulicówkę z zabudową koncentrującą się wzdłuż jednej głównej ulicy (występującą w II połowie XIX wieku).
Zwiedzanie skansenu rozpoczyna się od spaceru nową wsią. Znajduje się tu osiem drewnianych budynków mieszkalnych z XIX/XX wieku. Zwróć uwagę na charakterystyczne niebieskie zabarwienie niektórych chałup. Wzięło się ono stąd, że w połowie XIX wieku panował tu zwyczaj dodawania sprowadzanego specjalnie z Włoch błękitnego naturalnego barwnika lakmusowego do farby, którą pokrywano ściany gospodarstw. Obecnie właśnie te niebieskie chałupy są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów folkloru łowickiego. Tworzą one niepowtarzalny klimat skansenu w Maurzycach. Innymi wyróżnikami dawnego wiejskiego budownictwa na ziemi łowickiej są m.in. dachy pokryte strzechą, niewysokie ogrodzenia z drewnianych pali czy też nieduże przydomowe kwietne ogródki.
Do poszczególnych chałup na terenie parku możesz oczywiście wejść. Zostały w nich wiernie odtworzone charakterystyczne elementy wyposażenia wnętrza. W wybranych izbach możesz zobaczyć stare meble, sprzęty gospodarstwa domowego czy też narzędzia. Zwróć również uwagę na przepiękne elementy dekoracyjne w postaci haftowanych tkanin i obrusów, rękodzielnictwa ludowego i wszechobecnych łowickich wycinanek.
Poza tym, niektóre chałupy wciąż przypominają o funkcji, którą pełniły w przeszłości. Np. w pierwszej chałupie możesz zobaczyć wyposażenie dawnej wiejskiej szkoły oraz mieszkania nauczycielki z okresu międzywojennego. Pomiędzy poszczególnymi budynkami znajdują się również pomieszczenia gospodarskie, takie jak obory czy stodoły. Całość tego tradycyjnego wiejskiego krajobrazu dopełniają elementy małej architektury, takie jak przydrożne kapliczki czy stare piece chlebowe.
Po zobaczeniu tych obiektów możesz skierować się w stronę starej wsi. Są tu prezentowane dwie zagrody – zamknięta (z podwórzem otoczonym ze wszystkich stron budynkami) oraz otwarta (z budynkami wolno stojącymi wokół podwórza). Tuż obok znajduje się również XIX-wieczny drewniany wiatrak oraz rekonstrukcja strażnicy z wystawą sprzętu strażackiego.
Prawdziwą perełką skansenu w Maurzycach jest także XVIII-wieczny drewniany kościół św. Marcina. Został on tu przeniesiony w 2006 roku z Wysokienic. Zwróć uwagę na oryginalny wystrój wnętrza świątyni, na który składają się malowane stropy oraz późnobarokowe ołtarze. Obok kościoła znajduje się również dzwonnica oraz budynek plebanii z Pszczonowa.
Dojazd, bilety i informacje praktyczne
Skansen w Maurzycach znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 92, do której można dojechać autostradą A2. Dzięki temu bardzo łatwo tu dojechać np. z Warszawy, Łodzi czy Poznania. Do Maurzyc możesz także przyjechać autobusem PKS lub pociągiem Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej (należy wysiąść na stacji Niedźwiada Łowicka).
Skansen jest otwarty od kwietnia do października. Za bilet wstępu należy zapłacić 10 PLN. Na terenie skansenu często są też organizowane różnego wydarzenia, takie jak plenery malarskie czy występy zespołów ludowych. Także one sprawiają, że miejsce to cieszy się bardzo dużą popularnością wśród turystów z Polski i z zagranicy.
Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!
A może jesteś ciekawy kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!
Do robienia papierowych ozdob uzywano nozyc do strzyzenia owiec i gotowanego kleju z zytniej maki. Na poczatku przyklejano je bezposrednio do belek stropowych, scian i piecow kaflowych. Dopiero pozniej naklejano je na biale kartki. Lowicka wycinanka ma kilka warstw. Artystki najpierw wycinaja podstawowy ksztalt, na ktory w nastepnych etapach doklejaja kolorowe elementy. Papierowe ozdoby moga przedstawiac motywy roslinne, codzienne zycie, obrzedy czy prace na roli. Podstawowymi typami lowickich wycinanek sa „kodry” – prostokatne wzory, „gwiozdy” – czyli okragle wycinanki i pionowe „tasiomki”. Niezwykle barwne wycinanki sa ozdoba drewnianych chat w Maurzycach i ciesza oko. W skansenie w sezonie organizowane sa wystepy artystyczne, a takze wiele warsztatow, m in. hafciarstwa, garncarstwa, wycinankarstwa, kowalstwa czy tradycyjnego wypieku chleba. Skansen w Maurzycach byl na mojej liscie ze wzgledu na lowickie wycinanki i niebieskie chaty. Chcialam je zobaczyc na zywo. Dla zainteresowanych folklorem polecam takze Centrum Slowian i Wikingow w Wolinie, Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich, Nadwislanski Park Etnograficzny w Wygielzowie, Gornoslaski Park Etnograficzny w Chorzowie, Muzeum Wsi Kieleckiej – Park Etnograficzny w Tokarni czy Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Dzięki za przeczytanie i za komentarz z tyloma ciekawymi informacjami! 🙂 Co do innych skansenów w Polsce – tego typu obiektów jest w naszym kraju naprawdę bardzo dużo, niektóre już udało mi się odwiedzić (bardzo polecam np. Muzeum Wsi Lubelskiej), a inne dopiero są na mojej liście.