KIELCE. Zabytki, atrakcje, plan zwiedzania. Co warto zobaczyć?
Spis treści
Kielce to stolica województwa świętokrzyskiego. Jest to miejsce bardzo niepozorne i często niedoceniane, jeśli chodzi o potencjał turystyczny. Nie mniej jednak, czeka tu na Was sporo różnego rodzaju atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć i zwiedzić. Zwiedzanie Kielc to świetny pomysł na jednodniową lub weekendową wycieczkę.
Jednym z największych atutów Kielc jest przepiękna przyroda. Na terenie miasta jest zlokalizowanych aż pięć rezerwatów przyrody, a najpopularniejszy z nich, czyli Kadzielnia, znajduje się w ścisłym centrum miasta. Kielce to także świetna baza wypadowa do zwiedzania regionu. Bardzo blisko jest stąd także w Góry Świętokrzyskie.
Co zobaczyć w Kielcach? Czy warto przyjechać do Kielc na weekend? Jak ułożyć plan zwiedzania? Jakie zabytki i atrakcje zwiedzić w jeden dzień? O tym przeczytacie w poniższym tekście.
Kielce – co zobaczyć?
01. Ulica Henryka Sienkiewicza
Jeśli do Kielc przyjeżdżacie samochodem, to auto możecie zostawić gdzieś w centrum, najlepiej w pobliżu ulicy Henryka Sienkiewicza. To główny miejski deptak i obecnie jedna z wizytówek Kielc. Właśnie w tym miejscu warto rozpocząć zwiedzanie. Mająca 1.3 km długości ulica Sienkiewicza została wytyczona w latach dwudziestych XIX wieku. Łączy ona dworzec kolejowy z placem Stanisława Moniuszki.
Obecnie znajduje się tu przede wszystkim wiele placówek bankowych, kantorów czy sklepów, ale można też natrafić na jakąś restaurację, kawiarnię czy lodziarnię. Jest tu także całkiem sporo historycznej zabudowy wpisanej do rejestru zabytków. Cała ta trasa jest dość przyjemnym miejscem na spacer, i to nawet jeśli poza sezonem niewiele się tu dzieje. Z ulicy Sienkiewicza jest też bardzo blisko do innych ciekawych miejsc w Kielcach.
02. Pomnik Dzika w Kielcach
U zbiegu ulic Sienkiewicza i Kapitulnej, przy tzw. Placu Artystów, znajduje się Pomnik Dzika. Co mają wspólnego dzik i Kielce? To wyjaśniają tablice umiejscowione dokoła rzeźby:
Król Polski Bolesław Śmiały, poróżniony z krakowskim biskupem w obawie o bezpieczeństwo syna swego Mieszka wysłał go pod ochroną drużyny rycerzy w leśne ostępy.
Pewnego dnia młody książę zauważył ogromnego odyńca. I nie czekając na swoich rycerzy, puścił się za nim kłusem, ale nagle uderzony konarem dębu padł bez ducha.
Śniło mu się, że ktoś podaje mu truciznę, ale uratował go Święty Wojciech, bo spod jego laski wytrysła struga wody, która przywróciła mu siły.
Rycerze odnaleźli księcia, rozbili obozowisko i opatrzyli mu rany, a gdy rankiem przygotowywali się do drogi, Mieszko ujrzał pod dębem dwa wielkie kły dzika.
Mieszko podniósł kieł i powiedział: To cud, że w miejscu mojego ocalenia znalazły się kielce dzika, który was tu sprowadził. Poproszę ojca aby założył tu miasto.
Książę spostrzegł rzekę wijącą się wśród drzew, która we śnie przywróciła mu siły i postanowił nazwać ją Silnicą, a miasto Kielcami.
Na zobaczenie tego pomnika oraz na zapoznanie się z tą legendą na pewno warto poświęcić chwilkę, zwłaszcza jeśli podróżujecie z dziećmi. Warto też wspomnieć, że wspomniana w tej opowieści niewielka rzeka Silnica faktycznie przepływa przez Kielce. Przecina ona ulicę Sienkiewicza oraz przepływa przez park Staszica i skwer Szarych Szeregów.
03. Wzgórze Zamkowe
Wzgórze Zamkowe to niewielkie wzniesienie w centrum Kielc. Głównym obiektem jest tutaj wybudowany w latach 1637-1641 Pałac Biskupów Krakowskich (nazywany też przez wielu zamkiem). Ta barokowa rezydencja dzisiaj jest główną siedzibą Muzeum Narodowego w Kielcach. Można tu oglądać oryginalnie zachowane wnętrza z XVII-XVIII wieku, galerię malarstwa polskiego i europejskiego, a także wystawę numizmatyczną oraz sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego. Jeśli tylko lubicie muzea, to miejsce to oczywiście możecie odwiedzić.
Ceny biletów i godziny otwarcia: strona internetowa.
Na tyłach pałacu rozciąga się ponadto niewielki renesansowy ogród włoski, do którego również warto zajrzeć. Ogród jest czynny codziennie w godz. 10-20. Wstęp jest bezpłatny.
04. Katedra w Kielcach
Naprzeciwko pałacu wznosi się z kolei Bazylika Katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, która jest jednym z najcenniejszych zabytków Kielc. Pierwszy kościół miał powstać w tym miejscu już w 1171 roku, jednak obecna barokowa świątynia pochodzi z XVII wieku. Najważniejszym zabytkiem jest tutaj pozłacany ołtarz główny z obrazem Szymona Czechowicza przedstawiającym wniebowzięcie matki Jezusa i jej koronację przez Trójcę Świętą. Sam wstęp do kościoła jest oczywiście ogólnodostępny, jednak wcześniejszej rezerwacji telefonicznej wymaga zwiedzanie skarbca katedralnego oraz krypty z grobami kieleckich biskupów.
Jeszcze innym obiektem znajdującym się na wzgórzu zamkowym jest tzw. więzienie kieleckie, czyli obiekt który niegdyś faktycznie pełnił funkcję więzienia, a dziś działają tu:
- Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej – multimedialne muzeum z ekspozycją poświęconą dążeniu Polaków do wolności, od czasów zaborów aż do okresu PRL, przede wszystkim tutaj na ziemi kieleckiej,
- Instytut Dizajnu w Kielcach – ośrodek dydaktyczny i galeria sztuki z wystawami z dziedziny szeroko rozumianego dizajnu i wzornictwa.
05. Park Staszica i Aleja Sław
U podnóża wzgórza zamkowego rozciąga się Park Miejski im. Stanisława Staszica, który jest jednym z najstarszych parków w całej Polsce. To całkiem przyjemne miejsce na krótki spacer. W centralnej części parku znajduje się Staw Podzamecki, a tuż przy nim bardzo charakterystyczna rzeźba kwiatowa przedstawiająca łabędzia. W parku postawiono również popiersia Stanisława Staszica oraz Stefana Żeromskiego, a także figurę św. Jana Nepomucena.
Do parku przylega również Skwer Harcerski im. Szarych Szeregów. Na środku skweru znajduje się pomnik poświęcony harcerzom poległym za ojczyznę. Nie mniej jednak, główną atrakcją tego miejsca jest tzw. Aleja Sław, którą tworzą umieszczone na granitowych postumentach popiersia znanych osób, np. piosenkarzy, kompozytorów, pisarzy czy malarzy. Prezentowane są tu zarówno rzeźby przedstawiające polskich artystów, takich jak chociażby Stanisław Ignacy Witkiewicz, Krzysztof Penderecki, Czesław Niemen czy Witold Gombrowicz, jak również tych zagranicznych, jak np. Michaił Bułhakow, Charlie Chaplin, Salvador Dali czy Marilyn Monroe. Kielecką Aleję Sław zdecydowanie warto zobaczyć!
06. Rezerwat Kadzielnia
Kadzielnia to prawdziwa perełka na mapie Kielc i absolutny must-see każdej wycieczki do tego miasta. Jest to wznoszące się na wysokości 295 m n.p.m. wzgórze stanowiące centralną część Pasma Kadzielniańskiego i zbudowane z wapieni górnodewońskich. Wzgórze to zostało rozcięte kamieniołomem, który działał tu aż do początków lat sześćdziesiątych XX wieku.
Jego fragment, czyli tzw. Skałka Geologów, został w 1962 roku objęty ochroną jako rezerwat przyrody „Kadzielnia”, który od lat wzbudza wielkie zainteresowanie geologów i stanowi cenny materiał do badań nad dawnymi formami życia na Ziemi oraz nad budową geologiczną Gór Świętokrzyskich. W wyrobisku jest bowiem odsłonięty profil skał, które liczą już sobie ponad 300 milinów lat!
Dla nas, turystów, Kadzielnia to świetne miejsce na krótki spacer, zwłaszcza że wokół Skałki Geologów wytyczono trasę edukacyjno-spacerową, która obfituje w naprawdę piękne widoki. Jeśli chodzi o inne atrakcje, to na wysokości 40 metrów nad ziemią została tu zamontowana tyrolka. Znajduje się tu również niewielki skatepark, a niektórzy próbują swoich sił we wspinaczce. Ważnym miejscem na terenie Kadzielni jest również słynny amfiteatr. Nieopodal znajduje się również Pomnik Bojowników o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne w Kielcach, a po przeciwnej stronie – dwie bardzo charakterystyczne monumentalne Tablice Mojżeszowe z dziesięcioma przykazaniami.
07. Podziemna Trasa Turystyczna w Kielcach
Warto wiedzieć, że na terenie Kadzielni zidentyfikowano aż 25 jaskiń, a trzy z nich połączone ze sobą – Jaskinia Odkrywców, Prochownia i Szczelina – tworzą podziemną trasę turystyczną. Choć łącznie te trzy jaskinie mają 392 m długości, to do zwiedzania został udostępniony odcinek mający ok. 140 m, i stanowi on naprawdę niesamowitą atrakcję dla osób w każdym wieku.
W jaskiniach można zobaczyć między innymi skamieliny morza dewońskiego, minerały, zjawiska krasowe czy też namuliska. Obiekt ten jest obecnie zarządzany przez Speleoklub Świętokrzyski, a jego zwiedzanie trwa ok. 30 minut. Warto przy tym pamiętać, że o ile sam wstęp na teren Kadzielni jest bezpłatny, o tyle wejście do wnętrza jaskini jest atrakcją, za którą należy zapłacić. Zwiedzanie odbywa się tylko o określonych godzinach w grupach z przewodnikiem, a miejsce w danej grupie należy zarezerwować sobie telefonicznie lub mailowo z minimum jednodniowym wyprzedzeniem. Obiekt jest czynny sezonowo od kwietnia do października.
Ceny biletów, godziny otwarcia i rezerwacje: strona internetowa.
08. Rezerwat Karczówka i Rezerwat Wietrznia
Warto wiedzieć, że rezerwat Kadzielnia nie jest jedynym, który znajduje się na terenie Kielc. Jeśli przyjeżdżacie tu na trochę dłużej, to do Waszej dyspozycji pozostają również:
- Rezerwat Karczówka – to najwyższe wzniesienie Pasma Kadzielniańskiego, ma wysokość 339 m n.p.m. Na szczycie góry znajdują się zabudowania kościoła św. Karola Boromeusza i klasztor pobernardyński. W kościele można zobaczyć m.in. unikatową rzeźbę św. Barbary, która została wykonana z czystej rudy ołowianej. Ze wzgórza z kolei rozciąga się piękna panorama całych Kielc,
- Rezerwat Wietrznia – miejsce to obejmuje teren dawnego kamieniołomu Wietrznia i z pewnością zainteresuje ono wszystkich miłośników geologii. Na terenie rezerwatu funkcjonuje bowiem obecnie Centrum Geoedukacji – Geonatura Kielce.
09. Pomnik Sienkiewicza i Muzeum Zabawek
Jeśli wrócicie na ul. Sienkiewicza, to warto przejść się nią aż do samego końca, czyli do placu Stanisława Moniuszki, gdzie znajduje się pomnik Henryka Sienkiewicza. Monument został odsłonięty w 2010 roku i zostały na nim wyryte dwa napisy: „Quo vadis” oraz „Wszyscyśmy bracia”.
Tuż obok, przy placu Wolności, w charakterystycznym budynku z wieżyczką mieści się Muzeum Zabawek i Zabawy, które prezentuje bogatą kolekcję zabawek sprzed kilku, kilkunastu czy też kilkudziesięciu lat. Jeśli chcielibyście cofnąć się w czasie do czasów, kiedy byliście dziećmi bądź kiedy dziećmi byli Wasi rodzice, to tutaj jest to możliwe.
Ceny biletów i godziny otwarcia: strona internetowa.
10. Rynek w Kielcach
Nieopodal ul. Sienkiewicza warto też wstąpić na Rynek, czyli kielecką starówkę. Miejsce to powstało prawdopodobnie już w II połowie XII wieku, ale formalnie rynkiem stało się ono dopiero dwieście lat później, kiedy to Kielce stały się miastem w 1364 roku.
Choć kielecki rynek nie jest może tak spektakularny jak rynki w wielu innych polskich miastach, to i tak warto to miejsce odwiedzić, bo jest tu po prostu całkiem przyjemnie. W przeszłości plac ten stanowił centrum miasta i pełnił przede wszystkim funkcje handlowe. Dziś nie odgrywa on co prawda tak ważnej roli w życiu Kielc, ale do dnia dzisiejszego zachował się tu dawny układ urbanistyczny. Na płycie Rynku zaznaczono ponadto zarys dawnego ratusza, który niegdyś tu stał, ale został zniszczony w czasie pożaru w 1800 roku. Działalność prowadzi tu również kilka lokali gastronomicznych.
11. Dworzec PKS
Rzadko się zdarza, żeby można było wskazać dworzec autobusowy jako miejsce warte zobaczenia, ale w Kielcach faktycznie tak jest. Kielecki dworzec PKS już na pierwszy rzut oka wyróżnia się swoim wyglądem – ma on bowiem kształt rotundy i przypomina spodek albo UFO. Obiekt ten został oddany do użytku w 1984 roku i była to jedna z najcenniejszych realizacji architektonicznych okresu PRL. Został on zresztą później wpisany na listę zabytków, a w 2020 roku miała miejsce jego modernizacja. Z pewnością warto poświęcić temu miejscu chociaż dwie minuty.
12. Atrakcje w okolicach Kielc
Kielce to nie tylko różnego rodzaju atrakcje w samym mieście, ale też świetna baza wypadowa do zwiedzania okolicy. Województwo Świętokrzyskie to bowiem bardzo ciekawy, choć często niedoceniany i pomijany, region Polski, w którym czeka na Was sporo interesujących miejsc wartych zobaczenia.
Innym ciekawym obiektem zlokalizowanym tuż obok jest też Park Etnograficzny w Tokarni działający w strukturach Muzeum Wsi Kieleckiej. Jeśli tylko lubicie odwiedzać skanseny, to jest to miejsce, które na pewno Was zainteresuje.
Jeśli zaś lubicie naturę bądź interesujecie się geologią, to wtedy możecie pomyśleć o wycieczce do Jaskini Raj, w której można oglądać między innymi wiele fascynujących zjawisk krasowych.
Okolice Kielc to też oczywiście wiele szlaków pieszych wytyczonych na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz prowadzących na różne szczyty Gór Świętokrzyskich. Bez względu na to, czy wybierzecie się na Łysicę, Łysą Górę, czy też może mniej znaną Chełmową Górę, to na pewno będziecie taką wycieczką usatysfakcjonowani i docenicie walory przyrodnicze tego miejsca.
Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!
A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!
