TBILISI. Przewodnik po stolicy Gruzji. Najważniejsze zabytki i atrakcje

Tbilisi to miejsce, które obowiązkowo trzeba odwiedzić podczas każdej wycieczki do Gruzji. Tbilisi to bardzo „dziwne” miasto na styku Europy i Azji. Znajdziesz tu mnóstwo zaniedbanych ulic i domów, ale też sporo nowoczesnej architektury, urokliwych zakątków i ciekawych zabytków. To miejsce o bardzo bogatej historii i zlepek przeróżnych wpływów kulturowych, przez co stolica Gruzji jest naprawdę nie do podrobienia i nie można przejść koło niej obojętnie. Ciężko ją określić jednym słowem lub zdaniem – jest tu wszystkiego po trochu: trochę Europy, trochę Azji, trochę Bliskiego Wschodu, trochę wpływów rosyjskich…

Wycieczka do Tbilisi może być dla Ciebie bardzo ciekawym doświadczeniem. Na pobieżne zwiedzenie miasta warto zaplanować sobie 1-2 dni. W tak krótkim czasie uda Ci się zobaczyć wszystkie najważniejsze miejsca.

Co zobaczyć i zwiedzić w Tbilisi? Jakie są zabytki i atrakcje Tbilisi? Jak zaplanować zwiedzanie? – odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym tekście.

Tbilisi – co zobaczyć?

1. Plac Wolności

Zwiedzanie Tbilisi zacznij od Placu Wolności – to symbol wolnej Gruzji oraz ważne miejsce dla wszystkich Gruzinów. To właśnie tutaj mają miejsce różne demonstracje i zgromadzenia, jak choćby słynny wiec w obronie niepodległości Gruzji w 2008 roku, podczas którego przemówienie wygłosił polski prezydent Lech Kaczyński. W 2003 roku odbywały się tu pokojowe protesty, które doprowadziły do ustąpienia prorosyjskiego prezydenta Eduarda Szewardnadze i zastąpienia go przez prozachodniego Micheila Saakaszwilego. Z kolei w 2005 roku miejsce to odwiedził amerykański prezydent George W. Bush przy okazji obchodów 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej.

W centralnej części placu stoi wysoka kolumna z pomnikiem św. Jerzego, która w 2006 roku zastąpiła stojący tu wcześniej pomnik Lenina. Przy placu znajduje się również miejski ratusz. Aktualnie Plac Wolności jest przede wszystkim ważnym punktem komunikacyjnym, gdzie znajduje się stacja metra oraz centrum handlowe.

2. Most Pokoju

Przez Tbilisi przepływa rzeka Kura (czyli po gruzińsku Mtkwari) – po jednej stronie znajduje się stare miasto, Plac Wolności, reprezentacyjna Aleja Rustawelego czy wzgórze Narikala, a po drugiej stronie – m.in. dzielnica Avlabari oraz Katedra św. Trójcy.

Najciekawszą przeprawą łączącą dwa brzegi rzeki jest Most Pokoju – łączy on stare miasto z parkiem Rike. Jego nowoczesna konstrukcja została wykonana ze stali i szkła, i robi wrażenie zwłaszcza wieczorami, kiedy jest podświetlona diodami LED. Most został oddany do użytku w 2010 roku, a autorem projektu był włoski architekt Michele de Lucchi. Według założeń most miał przypominać morskie zwierzę, ale dla większości mieszkańców przypomina on… podpaskę 🙂

3. Stare Miasto Tbilisi

Uliczki starego Tbilisi w niczym nie przypominają tych, które znasz z europejskich miast. Nie ma tu wielu imponujących zabytków, a ulice i budynki są często zaniedbane. Mimo to miejsce to ma swój urok i musisz je zobaczyć. Podczas spaceru zwróć uwagę na następujące obiekty:

• bazylika Anczischati – to najstarszy kościół w Tbilisi, który zbudowano już w VI wieku. Świątynię wzniesiono ze starannie ociosanych bloków kamiennych, a w jej wnętrzu obecnie można oglądać XVII-wieczne freski,
• krzywa wieża zegarowa – to bardzo charakterystyczny obiekt, jeden z najchętniej fotografowanych w Tbilisi. O pełnych godzinach w okienkach wieży pojawiają się kolorowe drewniane lalki, które odgrywają krótkie przedstawienie,
• katedra Sioni – to świątynia, która powstała na przełomie VI/VII wieku, ale swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowie, która miała miejsce w XIII wieku. W skarbcu świątyni znajduje się krzyż św. Nino, czyli najważniejsza relikwia Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego (dla zwiedzających została udostępniona jedynie jego kopia).

4. Aleja Rustawelego

Przy reprezentacyjnej Alei Rustawelego, która łączy Plac Wolności z Placem Rewolucji Róż, znajduje się gmach Gruzińskiego Muzeum Narodowego – możesz to miejsce odwiedzić, jeśli tylko masz taką ochotę. Znajdziesz tu zbiory prezentujące historię, religię, przyrodę, kulturę i sztukę Gruzji oraz całego regionu od czasów najdawniejszych aż do czasów najnowszych. Muzeum jest czynne od wtorku do niedzieli, bilet wstępu kosztuje 7 GEL.

Naprzeciwko muzeum zlokalizowany jest Parlament Gruzji. Ponadto, przy Alei Rustawelego (ale nieco dalej od Placu Wolności) znajduje się także gmach Teatru Opery i Baletu. Obiekt ten został wzniesiony w tzw. stylu mauretańskim i zdecydowanie wyróżnia się on spośród innych budynków w stolicy Gruzji.

5. Kościół Metechi

Jeśli przejdziesz Mostem Pokoju na drugą stronę Tbilisi, to obierz kierunek na kościół Metechi. Ta XIII-wieczna świątynia jest malowniczo położona na niewielkim wzgórzu na krawędzi wysokiego brzegu rzeki Kury. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów w Tbilisi. Tuż obok kościoła wnosi się konny pomnik Vakhtanga Gorgasalego – założyciela Tbilisi.

U podnóża kościoła znajduje się Plac Europejski, który daje początek dzielnicy Avlabari. Tuż obok możesz zobaczyć XVIII-wieczny pałac Sachino, którego cechą charakterystyczną jest wieża z pięknie zdobionym drewnianym balkonem. Nieco dalej znajduje się z kolei ormiańska katedra Eczmiadzyn.

6. Katedra św. Trójcy

Jednym z najważniejszych symboli współczesnego Tbilisi jest Katedra św. Trójcy – to największa budowla sakralna całej Gruzji, a także jedna z największych świątyń prawosławnych na świecie. Kościół miał zostać wzniesiony w podzięce za odrodzenie narodu gruzińskiego i odzyskanie przez Gruzję niepodległości oraz jako forma uczczenia 2000-lecia chrześcijaństwa. Kamień węgielny został wmurowany w 1995 roku, a konsekracja świątyni nastąpiła w 2004 roku. Katedra imponuje swoim rozmiarem i jest ona widoczna z praktycznie każdego punktu w mieście. Architektonicznie nawiązuje ona do różnych stylów, które były obecne w gruzińskiej sztuce sakralnej na przestrzeni wieków.

7. Wzgórze Narikala

Obiektem, który musisz zobaczyć podczas wycieczki do Tbilisi, jest twierdza Narikala wznosząca się ponad miastem. Fortyfikacja powstała w tym miejscu prawdopodobnie już w IV wieku, ale obecnie są to tylko ruiny dawnej budowli. W całkiem dobrym stanie zachowały się jednak mury obronne. Tuż obok znajduje się również niewielki kościół św. Mikołaja oraz wysoki 20-metrowy pomnik Matki Gruzji. Głównym powodem, dla którego powinieneś tu przyjść, jest jednak fantastyczna panorama Tbilisi rozciągająca się z tego miejsca. Na pewno Ci się tu spodoba!

Na wzgórze możesz wejść o własnych siłach, ale znacznie fajniejszą opcją jest skorzystanie z kolejki linowej, która łączy park Rike (zlokalizowany tuż obok Mostu Pokoju) ze szczytem wzgórza. Podróż kolejką w jedną stronę trwa ok. 2 minut, a za bilet tam i z powrotem trzeba zapłacić 5 GEL. Bilet ładuje się na specjalnej karcie miejskiej, która służy także do korzystania z innych środków transportu w Tbilisi – jej wyrobienie kosztuje 2 GEL (więcej informacji o karcie Metromoney w dalszej części tekstu). Jeśli jeszcze nie posiadasz karty, to otrzymasz ją podczas kupowania biletu na kolejkę (wówczas zamiast 5 GEL, zapłacisz 7 GEL).

Jeśli po wyjściu z kolejki pójdziesz w prawo, to dojdziesz do pomnika Matki Gruzji, a jeśli w lewo, to dotrzesz do murów obronnych twierdzy Narikala.

8. Park Mtatsminda

Innym znanym wzgórzem – najwyższym w Tbilisi – jest to, na którym rozciąga się park Mtatsminda. To bardzo popularne miejsce wypoczynku wśród mieszkańców miasta, zwłaszcza że w sezonie funkcjonuje tu wesołe miasteczko, którego największą atrakcją jest ogromny diabelski młyn. Jest to również kolejny świetny punkt widokowy, z którego rozpościera się pełna panorama miasta. Na szczyt wzgórza można dojechać kolejką linowo-terenową (tzw. funikular), której dolna stacja znajduje się przy Placu Wileńskim, nieopodal Alei Rustawelego. Za bilet tam i z powrotem trzeba zapłacić 12 GEL.

Czy warto przyjechać do Tbilisi?

Stolicę Gruzji zdecydowanie warto odwiedzić! Miejsce to jest naprawdę unikalne i choć przy pierwszym kontakcie wcale nie musi Ci się ono spodobać, to podczas zwiedzania krok po kroku na pewno poznasz jego prawdziwego ducha i prawdziwy charakter. Tbilisi to niezwykła mieszanka różnych wpływów kulturowych, a także stolica państwa, które z jednej strony ma silne aspiracje europejskie, a z drugiej strony wciąż nie potrafi do końca odciąć się od swojej poradzieckiej przeszłości. Choć nie znajdziesz tu wielu bardzo imponujących zabytków i atrakcji, to potrafi tu być naprawdę przyjemnie i warto samemu się o tym przekonać. Musisz jednak pamiętać, że cała Gruzja ma do zaoferowania jednak znacznie więcej niż tylko zwiedzanie stolicy, więc jeśli przyjeżdżasz tu na dłużej, to na Tbilisi przeznacz 1-2 dni, a resztę wyjazdu poświęć na odkrywanie innych ciekawych zakątków tego kraju.

Jak dojechać do Tbilisi?

Jeśli podróżujesz budżetowo, to najlepszym rozwiązaniem dla Ciebie będzie przylecieć do Gruzji Wizzairem, który kursuje z kilku polskich miast na lotnisko w Kutaisi – czasami da się znaleźć bilety za mniej niż 100 zł w jedną stronę! Najwygodniejszym sposobem na dotarcie z lotniska w Kutaisi do centrum Tbilisi jest skorzystanie z połączenia autobusowego oferowanego przez firmę Georgian Bus. Połączenia są obsługiwane przez duże wygodne autokary, a podróż trwa ok. 4 godzin. Rozkład jazdy jest dostosowany do godzin przylotów i odlotów, a za podróż w jedną stronę trzeba zapłacić 25 GEL. W Tbilisi autobusy zatrzymują się w ścisłym centrum miasta, tzn. przy Placu Wolności. Więcej informacji znajdziesz na stronie przewoźnika (dostępnej również w języku polskim): www.georgianbus.com

Regularne linie lotnicze, np. PLL LOT, latają bezpośrednio na główne lotnisko w Tbilisi. Z lotniska do centrum Tbilisi możesz dojechać miejskim autobusem linii 37.

Poruszanie się po Tbilisi jest bardzo proste. Wszystkie najważniejsze zabytki i atrakcje znajdują się w bliskiej odległości od siebie i można do nich dojść pieszo. Jeśli jednak będziesz potrzebował dojechać do bardziej oddalonych części miasta, możesz skorzystać z transportu miejskiego, tzn. autobusów oraz metra. Aby korzystać z komunikacji publicznej, warto jest najpierw zakupić specjalną kartę miejską (tzw. karta Metromoney) – wyrabia się ją w kasach biletowych na stacjach metra, a jej koszt to 2 GEL. Po wyrobieniu karty należy ją doładować dowolną kwotą (również w kasie bądź w automacie biletowym) i potem przykłada się ją do czytnika w autobusie bądź na bramce w metrze i w ten sposób „kasuje się” bilet. Cena jednego biletu to 1 GEL – bilet jest ważny 90 minut i jest przesiadkowy, tzn. ponowne przyłożenie karty do czytnika w ciągu 90 minut (np. w innym autobusie) nie spowoduje, że z karty zostanie pobrana opłata za kolejny bilet.

Posiadanie karty Metromoney jest niezbędne do korzystania z metra w Tbilisi. Nie musisz jej natomiast wyrabiać, jeśli planujesz korzystać tylko z miejskich autobusów. Wówczas w celu nabycia i skasowania biletu możesz skorzystać ze zwykłej karty płatniczej – po zbliżeniu jej do kasownika w autobusie opłata za przejazd zostanie pobrana z karty.

Jeśli będąc w Tbilisi planujesz wyruszyć także do innych miejscowości w Gruzji, to musisz pamiętać, że zorganizowany transport publiczny w tym kraju jest bardzo słabo rozwinięty. Jest on w znacznej mierze oparty na prywatnym transporcie niewielkimi busikami, tzw. marszrutkami. W Tbilisi marszrutki łapie się na dworcu autobusowym Didube – dojeżdża tu linia metra M1 (wsiadając na Placu Wolności trzeba przejechać sześć stacji). W praktyce wygląda to tak, że po dotarciu na dworzec szukasz marszrutki jadącej w interesującym Cię kierunku i ustalasz z kierowcą cenę przejazdu, a odjazd jest dopiero wtedy, gdy marszrutka chociaż w części zapełni się pasażerami. Nie ma tu więc mowy o żadnym rozkładzie jazdy! Trzeba przyznać, że podróżowanie marszrutkami jest bardzo ciekawym doświadczeniem oraz że wbrew pozorom system ten działa całkiem sprawnie i jest dość dobrze zorganizowany.

Gdzie zjeść w Tbilisi?

Zarówno Tbilisi, jak i cała Gruzja, to prawdziwy raj dla miłośników dobrego jedzenia. Tutejsza kuchnia jest co prawda dosyć prosta, ale przy tym też bardzo różnorodna i naprawdę smaczna. Najbardziej znanymi potrawami kuchni gruzińskiej są oczywiście chinkali oraz chaczapuri, ale opcji do wyboru jest znacznie więcej. Już niebawem na blogu pojawi się tekst, w którym pokażę Ci, co musisz zjeść i czego musisz spróbować podczas podróży do Gruzji.

Gdzie w Tbilisi warto zjeść? Oto lista polecanych restauracji:

• restauracja Racha – proste (ale też bardzo klimatyczne) miejsce zlokalizowane nieopodal Placu Wolności i Starego Miasta. Choć lokal wciąż pamięta czasy „słusznie minione”, to jest to jedna z najlepszych knajp z gruzińskim jedzeniem w Tbilisi. Atutem tego miejsca są nieskomplikowane smaczne potrawy oraz bardzo przystępne ceny. Zamówienia w tym lokalu składamy i opłacamy przy kasie, nie można płacić kartą,
• restauracja Balcony No 7 – knajpa zlokalizowana przy jednej z bardzo urokliwych staromiejskich uliczek. Miejsce to serwuje bardzo smaczną kuchnię gruzińską, zarówno w wersji bardzo prostej jak i tej bardziej wyszukanej. Zaletą tego lokalu jest naprawdę przyjemna atmosfera, a wadą są nieco zawyżone ceny. Górna sala posiada również miejsca na balkonie z widokiem na ładnie oświetloną i wypełnioną innymi knajpami uliczkę,
• restauracja Samikitno – lokal znajdujący się przy Placu Wolności. Jego głównym atutem jest położenie w ścisłym centrum Tbilisi oraz całkiem smaczne lokalne jedzenie. Minusem jest natomiast dość długi czas oczekiwania oraz naliczana opłata 18% za obsługę.

Dobrych i polecanych restauracji w Tbilisi jest jednak znacznie więcej – powyższa lista z czasem będzie uzupełniana o kolejne miejsca. Co ważne, zarówno w Tbilisi jak i w całej Gruzji ceny w restauracjach są naprawdę bardzo przystępne i nie nadszarpną one jakoś znacząco Twojego budżetu.

---

Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!

A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!