CUZCO. Co warto zobaczyć? Przewodnik, zwiedzanie, atrakcje
Spis treści
Cuzco to najważniejsze pod względem turystycznym miasto w Peru. Jest to też jeden z najważniejszych kierunków turystycznych na całym świecie. Miejsce to oczaruje Cię piękną architekturą, imponującymi krajobrazami oraz ogromną dawką peruwiańskiego folkloru. Jest to także baza wypadowa do zwiedzania Machu Picchu oraz Świętej Doliny Inków (Valle Sagrado). Jeśli miałbyś odwiedzić w Peru tylko jedno miejsce, to powinieneś przyjechać właśnie do Cuzco.
Co zobaczyć w Cuzco w Peru? Jakie są atrakcje w Cuzco? Jak zaplanować zwiedzanie Cuzco? Przeczytasz o tym w poniższym tekście.
Jakim miastem jest Cuzco?
Cuzco to miasto, które jest nazywane kamiennym klejnotem w andyjskiej dolinie. To właśnie tutaj niegdyś mieściła się stolica Imperium Inków. Miasto jest naprawdę pięknie położone pośród gór. Jego niezwykłą urodę docenili również hiszpańscy konkwistadorzy, którzy przybyli tu w XVI wieku. Nie zniszczyli oni miasta, jak to mieli w zwyczaju, a jedynie zastąpili część inkaskich budowli nową europejską architekturą. Zaczęły tu też powstawać kościoły chrześcijańskie. Cuzco stało się więc miejscem, w którym spotkały się ze sobą dwie zupełnie różne kultury, a mieszanka architektury prekolumbijskiej i kolonialnej do dziś jest znakiem rozpoznawczym Cuzco i widać ją tu dosłownie na każdym kroku.
Nie tylko architektura potrafi tu jednak zachwycić. Cuzco to stolica peruwiańskiego folkloru, który widać chociażby w ubiorze mieszkańców miasta. Wybierz się na krótki spacer, a na pewno spotkasz niejedną kobietę w barwnym stroju obejmującym kapelusz, sandały i kilkuwarstwową spódnicę. Typowym elementem krajobrazu Cuzco są też lamy, z którymi za drobną opłatą możesz zrobić sobie zdjęcie.
Współcześnie Cuzco to naprawdę spore miasto i mieszka tu blisko pół miliona osób. Każdego roku miejsce to odwiedza ponad milion turystów z całego świata. W 1983 roku miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Z miastem sąsiaduje Święta Dolina, gdzie czekają na Ciebie ruiny wielu inkaskich budowli.
Jak zaplanować zwiedzanie Cuzco?
Cuzco jest stosunkowo łatwe do zwiedzania. Wszystkie najważniejsze atrakcje znajdują się blisko centrum i możesz do nich dojść pieszo. Zwróć jednak uwagę na to, aby Twój hotel również znajdował się w centrum. Wtedy nie będziesz musiał korzystać z żadnych dodatkowych środków transportu. Spacer uliczkami Cuzco jest najlepszym sposobem na odkrywanie miasta krok po kroku. Nieco większym wyzwaniem może być spacer z centrum Cuzco do ruin Sacsayhuamán i Q’enqo, bo idzie się pod górę na szczyt wzgórza. Jeśli nie masz dobrej kondycji, to najlepszą opcją będzie dojechać tam taksówką.
Na zwiedzanie Cuzco warto przeznaczyć dwa lub trzy dni. Dodatkowe kilka dni powinieneś jednak zarezerwować na Świętą Dolinę Inków, Machu Picchu oraz Rainbow Mountain. Wszystkie te miejsca odwiedzisz na własną rękę lub w ramach jednodniowych wycieczek zorganizowanych z Cuzco. Łącznie w Cuzco warto więc spędzić około tygodnia.
Planując wizytę w Cuzco, pamiętaj o tym, że miasto leży w Andach na wysokości 3.400 m n.p.m. W powietrzu jest więc mniej tlenu, a niektórych osób może pojawić się choroba wysokościowa. Dlatego niezwykle ważna jest odpowiednia aklimatyzacja. Najlepiej jest tak zaplanować podróż, aby móc stopniowo zdobywać coraz większe wysokości. Jeśli jednak Cuzco jest pierwszym tak wysoko położonym miejscem podczas Twojej podróży, to daj sobie czas na odpoczynek i nie zaczynaj od razu intensywnego zwiedzania. Organizm zacznie powoli przyzwyczajać się do nowych warunków.
Podoba Ci się ten tekst, a może zainspirowałem Cię do podróży? Będę Ci bardzo wdzięczny, jeśli zechcesz zaprosić mnie na wirtualną kawę! Przeznaczę ją na dalszy rozwój bloga 🙂
Czym jest i gdzie kupić boleto turístico?
Pamiętaj o tym, że większość zabytków Świętej Doliny Inków oraz niektóre zabytki w Cuzco można zwiedzać tylko w ramach tzw. boleto turístico. Jest to bilet łączony, który umożliwia Ci wejście do wszystkich wskazanych na nim atrakcji. Nawet jeśli chciałbyś odwiedzić tylko jedną atrakcję, to i tak musisz kupić bilet łączony na wszystkie. Jeśli przyjeżdżasz do Cuzco i chcesz zwiedzać Valle Sagrado, to nie ma innej opcji niż kupienie boleto turístico.
W Cuzco standardowa wersja biletu umożliwia wejście do pięciu mniejszych muzeów, pomnika Inka Pachacutec oraz przede wszystkim do ruin Sacsayhuamán i Q’enqo. Z tym biletem można też zwiedzać prawie wszystkie atrakcje Świętej Doliny Inków. Obejmuje on następujące miejsca: Ollantaytambo, Moray, Chinchero, Pisac, Tambomachay, Pucapucara, Tipón oraz Piquillacta. Cena biletu to 130 PEN – biorąc pod uwagę liczbę atrakcji cena nie jest wygórowana. Bilet jest ważny 10 dni, ale do każdej atrakcji można wejść raz.
Istnieją też okrojone warianty boleto turístico:
- pierwszy (Circuito I) uprawnia do zwiedzania ruin Sacsayhuamán i Q’enqo w Cuzco oraz Tambomachay i Pucapucara w Valle Sagrado – bilet jest ważny 1 dzień, kosztuje 40 PEN,
- drugi (Circuito II) uprawnia do zwiedzania pięciu muzeów w Cuzco, pomnika Inca Pachacutec, oraz Tipón i Piquillacta w Valle Sagrado – bilet jest ważny 2 dni, kosztuje 40 PEN,
- trzeci (Circuito III) uprawnia do zwiedzania czterech głównych atrakcji Valle Sagrado, czyli Ollantaytambo, Moray, Chinchero i Pisac – bilet jest ważny 2 dni, kosztuje 40 PEN.
Jeśli jednak zależy Ci na odwiedzeniu wszystkich najważniejszych miejsc w Cuzco i Valle Sagrado, to najlepszą opcją jest standardowa wersja biletu.
W Cuzco jest kilka punktów sprzedaży boleto turístico – jeden z nich znajduje się w biurze informacji turystycznej przy Avenida El Sol 103 (w Google Maps wystarczy wpisać frazę Boleto Turístico Cusco). Zakupiony bilet jest w wersji papierowej i należy okazać go do kontroli wchodząc do każdej z atrakcji.
Co warto zobaczyć w Cuzco?
1. Plaza de Armas
Plaza de Armas (Plaza Mayor) to najważniejszy i najbardziej reprezentacyjny plac w Cuzco. To właśnie tutaj koncentruje się życie miasta i tutaj warto rozpocząć zwiedzanie. Plac ten istniał już w czasach Inków, ale był dwa razy większy i nazywał się wówczas Huacayapata. Dziś ma on kształt prostokąta i powiewają tu dwie flagi. Flaga czerwono-biało-czerwona symbolizuje Peru, a flaga tęczowa symbolizuje prowincję Cuzco. Przy placu znajdują się kolorowe kolonialne budynki z drewnianymi balkonami. Są tu również dwa kościoły.
La Catedral, czyli katedra, to najważniejszy kościół w Cuzco. Stoi ona w północno-wschodniej części Plaza de Armas. Kościół powstał w latach 1536-1650 na miejscu dawnego inkaskiego pałacu. Do budowy wykorzystano kamienne bloki z pobliskiego Sacsayhuamán. Świątynia ma renesansową fasadę oraz dwie wieże. Przylegają do niej dwie kaplice – Capilla del Triunfo oraz Capilla de la Sagrada Familia. Wnętrze kościoła jest bardzo bogato zdobione. Są tu m.in. ołtarze dekorowane złotem i srebrem przywiezionym z Boliwii. Jest też kilkaset obrazów będących mieszanką stylu europejskiego i prekolumbijskiego. Najbardziej znanym jest obraz Marcosa Zapaty „Ostatnia wieczerza”, który od dzieła Leonarda da Vinci różni się tym, że biesiadnicy spożywają pieczoną świnkę morską. Do katedry można oczywiście wejść, ale wstęp jest płatny. Bilet kosztuje 40 PEN.
Iglesia de la Compañía de Jesús to drugi kościół, który wznosi się przy Plaza de Armas w Cuzco. Powstał w 1571 roku i jest bardziej skromny niż katedra.
2. Centrum historyczne Cuzco
W bezpośrednim sąsiedztwie Plaza de Armas rozciąga się centrum historyczne Cuzco. Jego wąskie i gwarne uliczki są idealne do spacerów. Także tutaj znajduje się kilka ciekawych miejsc, które warto zobaczyć.
Na pewno warto zajrzeć na calle Loreto, czyli wąską uliczkę biegnącą wzdłuż starego inkaskiego muru z gładko ociosanych i idealnie przylegających do siebie kamieni. W murze jest kilka przejść prowadzących na wewnętrzne dziedzińce, w których znajdziesz różne sklepy z pamiątkami.
Najbardziej znaną uliczką w Cuzco jest calle Hatunrumiyoc. Ma ona formę deptaka, który także prowadzi wzdłuż kamiennego muru z czasów Inków. Najciekawszym fragmentem tego muru jest piedra de los 12 ángulos, czyli słynny dwunastokątny głaz idealnie wkomponowany w ścianę pośród innych kamieni. Także tutaj znajdują się liczne sklepy z pamiątkami. Największy wybór i najlepsze ceny są w sklepie Artesanías Asunta. Są tu również, tak jak w całym Cuzco, sklepy z odzieżą z lamy i alpaki.
W centrum Cuzco znajdują się liczne kościoły. Jednym z nich jest Iglesia San Francisco. Monumentalny gmach tej świątyni z narożną wieżą jest bardzo charakterystycznym punktem w mieście. Nieopodal kościoła znajduje się również Mercado San Pedro, czyli główne miejskie targowisko. Handluje się tu różnymi towarami – od warzyw i owoców, przez mięsa i nabiał, aż po pamiątki i wyroby tekstylne. Zdecydowanie warto przyjść tu chociaż na chwilę.
3. Qorikancha
Qorikancha to jeden z ważniejszych zabytków w centrum Cuzco. Dawniej znajdowała się tu świątynia inkaskiego boga słońca, w której koronowano i chowano inkaskich władców. W skład tego sakralnego kompleksu wchodziło też kilka innych świątyń, a całość była bardzo bogato zdobiona. Nazwa „Qorikancha” w języku keczua oznacza „złoty dziedziniec” i faktycznie w ogrodzie znajdowały się tu rzeźby wykonane ze złota, a ściany były pokryte przez złote płytki. W XVI wieku Hiszpanie wywieźli całe złoto do Hiszpanii. Zniszczyli oni świątynię, a jej mury stały się fundamentem nowo powstałego klasztoru Dominikanów. Do dziś można tu jednak oglądać pozostałości dawnych inkaskich zabudowań. Jest to atrakcja płatna. Bilet wstępu kosztuje 15 PEN.
Nieopodal tego miejsca znajduje się też Museo del Sitio del Qorikancha z niewielką wystawą poświęconą prekolumbijskim kulturom. W centrum Cuzco są też inne nieduże muzea – Museo Casa del Inca Garcilaso de la Vega, Museo de Arte Contemporáneo, Popular Art Museum oraz Centro Qosqo de Arte Nativo. Jest też ogromny pomnik Inka Pachacutec upamiętniający dziewiątego i prawdopodobnie najsłynniejszego inkaskiego władcy. Do wszystkich tych sześciu miejsc można wejść na podstawie boleto turístico.
Zobacz również:
PERU NA WŁASNĄ RĘKĘ. Jak się przygotować? Co warto wiedzieć?
4. San Blas
San Blas to bez wątpienia najpiękniejsza dzielnica w całym Cuzco. Znajduje się ona na północny wschód od Plaza de Armas i rozciąga się na stromych wzgórzach. Czekają tu na Ciebie wąskie klimatyczne uliczki pnące się ostro pod górę oraz naprawdę sporo schodów. Są też śnieżnobiałe fasady domów kolonialnych wybudowanych na starych inkaskich fundamentach, niewielkie placyki, murale i donice z kwiatami. Funkcjonuje tu wiele sklepików i warsztatów rzemieślniczych. Miejsce to jest naprawdę klimatyczne i zachęca do spacerów. Pamiętaj jednak, że spacer pod górkę na takiej wysokości może być nieco większym wyzwaniem niż chodzenie po płaskich ulicach w centrum miasta. To właśnie tutaj rozrzedzone powietrze najbardziej daje się we znaki. Dlatego tak ważna jest odpowiednia aklimatyzacja.
Jako że dzielnica San Blas rozciąga się na wzgórzach, to znajduje się tu wiele punktów widokowych. Jednym z nich jest Mirador San Blas. Ujrzysz stąd przepiękny widok na całe miasto. Cuzco jest jednym z najpiękniejszych miast w całej Ameryce Łacińskiej i właśnie z tej perspektywy świetnie to widać.
Dalszy spacer doprowadzi Cię do Plaza San Cristobal, czyli placu, z którego również rozciąga się piękny widok na Cuzco. Tutaj znajduje się też Iglesia San Cristobal – kolejny bardzo charakterystyczny kościół w mieście. Wnętrze świątyni można oczywiście zwiedzać. Można też wejść na kościelną wieżę, by podziwiać jeszcze pełniejszą panoramę miasta. Bilet wstępu kosztuje 26 PEN.
5. Sapantiana
Akwedukt Sapantiana to bardzo urokliwe miejsce w Cuzco. Ta kolonialna budowla hydrotechniczna została zbudowana przez zakon jezuitów na przełomie XVII i XVIII wieku. Jest to kamienny mur z otworami w kształcie łuków. Dawniej obiekt ten pełnił bardzo ważną funkcję, bo to właśnie tędy płynęła z pobliskiej rzeki woda, którą potem spożywali mieszkańcy miasta. Dziś jest to przede wszystkim naprawdę urocza i bardzo instagramowa miejscówka, gdzie zrobisz sobie piękne pamiątkowe zdjęcie.
Zmierzając w stronę akweduktu zwróć uwagę na calle 7 Borreguitos – to jedna z najładniejszych i najbardziej fotogenicznych uliczek w Cuzco, w dzielnicy San Blas.
6. Sacsayhuamán i Q’enqo
Sacsayhuamán to ruiny dawnego inkaskiego kompleksu sakralnego i militarnego. Wznoszą się one ponad miastem i dojdziesz tu w niecałą godzinę z Plaza de Armas lub w nieco krótszym czasie z uliczek San Blas. Idzie się jednak cały czas pod górę, więc jeśli nie masz dość siły lub czasu, to możesz przyjechać tu taksówką.
Inkaski kompleks powstał prawdopodobnie w XV wieku, a wybór tego miejsca nie był przypadkowy. Inkowie mieli bowiem zwyczaj wznoszenia miast przypominających kształtem różne zwierzęta lub gwiezdne konstelacje. Zgodnie z tą zasadą Cuzco miało przypominać szykującą się do skoku pumę. Twierdza Sacsayhuamán to jej głowa, a składające się z 22 zygzaków mury obronne to zęby.
Do dziś zachowały się tu pozostałości dawnych kamiennych murów, które zbudowano z gigantycznych gładko ociosanych i przylegających do siebie bloków skalnych. Choć niektórzy pewnie powiedzą, że to tylko kupa kamieni, to trzeba przyznać, że miejsce to naprawdę robi wrażenie. Także stąd z oddali ujrzysz panoramą Cuzco. Do wejścia na teren kompleksu uprawnia boleto turístico.
Jeszcze dalej od Sacsayhuamán znajduje się Q’enqo, czyli kolejny obszar z inkaskimi ruinami. Do zwiedzania także tego miejsca uprawnia boleto turístico. Obok rośnie też las eukaliptusowy.
7. Valle Sagrado
Cuzco to świetna baza wypadowa do zwiedzania Valle Sagrado – Świętej Doliny Inków. Chodzi o dolinę rzeki Urubamby, która ciągnie się na północ od Cuzco na długości ok. 100 km. To właśnie tutaj znajdowało się serce dawnego inkaskiego imperium. Dziś możesz tu podziwiać piękne krajobrazy, zwiedzać ruiny dawnych inkaskich miast (stanowiska archeologiczne) oraz chłonąć wciąż żywą indiańską kulturę i tradycje. Na Świętą Dolinę Inków warto przeznaczyć 2-3 dni – możesz ją zwiedzać na własną rękę lub w ramach wycieczek zorganizowanych z Cuzco. Do poszczególnych obiektów Valle Sagrado wchodzi się na podstawie boleto turístico.
Jak zaplanować zwiedzanie Świętej Doliny Inków? Przeczytasz o tym w kolejnym tekście na blogu.
8. Machu Picchu
Machu Picchu to miejsce, które chciałby kiedyś odwiedzić chyba każdy podróżnik. To najbardziej znane inkaskie miasto powstało w XV wieku na przełęczy pomiędzy górskimi szczytami. Dawniej był to ważny ośrodek gospodarczy, religijny oraz militarny, a dziś są to malowniczo położone ruiny – pocztówkowa panorama Machu Picchu jest naprawdę ikoniczna i na długo pozostaje w pamięci. Choć może wydawać się to banalne, to miejsce jest naprawdę magiczne i to pomimo przybywających tu codziennie tłumów turystów. Jest to jedna z najpopularniejszych atrakcji turystycznych na całym świecie. Do Machu Picchu bez problemu dojedziesz z Cuzco, choć sama podróż będzie czasochłonna i uciążliwa. Obowiązują tu dzienne limity odwiedzających. Bilety wstępu najlepiej jest kupić z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.
Jak zaplanować zwiedzanie Machu Picchu? Przeczytasz o tym już niebawem w kolejnym tekście na blogu.
9. Rainbow Mountain
Vinicunca, czyli Góra Siedmiu Kolorów jest też często określana jako Cerro de 7 Colores lub po prostu Rainbow Mountain. Jest to zdecydowanie najbardziej malownicza góra w tej części Andów. Tworzą ją wielobarwne skały, a poszczególne jej kolory przypominają tęczę. To świetny kierunek na jednodniową wycieczkę z Cuzco. Do takiej wyprawy warto jednak dobrze się przygotować. Szczyt znajduje się bowiem na wysokości ponad 5.000 m n.p.m. Najlepiej więc wybrać się tu dopiero po kilku dniach aklimatyzacji w Cuzco.
Jak wygląda wyprawa na Rainbow Mountain? Przeczytasz o tym niebawem w tekście na blogu.
Podoba Ci się ten tekst, a może zainspirowałem Cię do podróży? Będę Ci bardzo wdzięczny, jeśli zechcesz zaprosić mnie na wirtualną kawę! Przeznaczę ją na dalszy rozwój bloga 🙂
Gdzie zjeść w Cuzco?
W Cuzco działa wiele restauracji i jest z czego wybierać. Gdzie warto zjeść w Cuzco? Mam dla Ciebie listę sprawdzonych restauracji:
- Mr. Cuy – tutaj możesz zjeść pieczoną świnkę morską (cuy). To tradycyjny przysmak kuchni peruwiańskiej, po który sięga się przy okazji świąt i uroczystości rodzinnych. Choć zjedzenie świnki wymaga przełamania bariery psychologicznej, to jeśli tylko masz ochotę, zrobisz to właśnie w tym lokalu. Świnka jest podawana w bardzo ciekawy sposób. Najpierw przynosi się ją w całości, ubraną w czapeczkę i przykrytą kocykiem, żeby zrobić sobie z nią zdjęcie. Potem jest ponownie zabierana na kuchnię i krojona, i dopiero wtedy można ją zjeść. Czy warto? Według mnie nie. Świnka ma dużo kości i mało mięsa, i jest to danie dość drogie, a wcale nie jakieś wybitne. Z drugiej strony, jest to ciekawe doświadczenie, więc ostateczna decyzja należy do Ciebie,
- Huaraca Grill – świetna restauracja przy Plaza de Armas z tradycyjną kuchnią peruwiańską. Lokal znajduje się na drugim piętrze kamienicy, więc łatwo go przeoczyć,
- Kusykay – lokal w centrum z bardzo smaczną peruwiańską kuchnią. Daniem popisowym jest tutaj burger z alpaki, ale są też inne klasyki, np. ceviche, ají de gallina czy chaufa,
- El Mordisco – budżetowa opcja na obiad w Cusco. Serwuje się tutaj kuchnię lokalną w bardzo prostej formie, dzięki czemu ceny są niższe niż w innych restauracjach,
- La Bodega 138 – dobra opcja dla osób, którym znudzi się kuchnia peruwiańska. Jest to lokal z kuchnią włoską, gdzie można zjeść pizzę, calzone i makarony,
- Bunnu Café Lucrepata – świetnia kawiarnia w centrum, gdzie można zjeść śniadanie, zamówić coś słodkiego lub napić się kawy.
Czy w Cuzco jest bezpiecznie?
Cuzco jest miastem bardzo bezpiecznym. O ile w różnych regionach Peru kwestie bezpieczeństwa wyglądają bardzo różnie, o tyle w Cuzco naprawdę nic Ci nie grozi. Pamiętaj jednak o tym, żeby zawsze podczas każdej podróży zachować szczególną ostrożność. Pilnuj swoich rzeczy, pieniędzy i dokumentów – jak wiadomo, okazja czyni złodzieja. W centrum miasta jest sporo patroli policji, a mieszkańcy są co do zasady przyjaźni nastawieni do turystów. Jest tu jednak całkiem sporo natarczywych ulicznych sprzedawców, którzy bywają naprawdę irytujący. Jeśli nie chcesz nic kupować, to po prostu nie wdawaj się z nimi w żadne dyskusje. Ja w Cuzco czułem się naprawdę bezpiecznie. Spacerując po mieście, zarówno w ciągu dnia jak i w nocy, nigdy nie czułem żadnego zagrożenia.
Podobał Ci się ten tekst lub masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a chętnie Ci odpowiem!
A może jesteś ciekawy kolejnych tekstów na blogu? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga, a zawsze będziesz na bieżąco!
