MIKOSZEWO. Jak wygląda ujście Wisły do Morza Bałtyckiego?

Mikoszewo to niewielka miejscowość położona nad Zatoką Gdańską, na Mierzei Wiślanej. Jest to miejsce, które spodoba się przede wszystkim osobom poszukującym bliskości z naturą oraz obszarów mało popularnych, gdzie można wypocząć z dala od tłumów przybywających nad Bałtyk turystów. Czekają tu na Was chociażby dzika plaża oraz jej ogromne bogactwo przyrodnicze, a główną atrakcją tego terenu jest oczywiście ujście Wisły. Jeśli zastanawialiście się kiedykolwiek, jak wygląda miejsce, w którym Wisła uchodzi do Morza Bałtyckiego, to koniecznie musicie tu przyjechać!

Ujście Wisły

Jak być może wiecie z lekcji geografii, Wisła jest taką rzeką, która w swoim ujściowym odcinku rozdziela się na kilka odnóg uchodzących do Zatoki Gdańskiej, a odnogi te tworzą deltę Wisły i obszar nazywany Żuławami Wiślanymi. To deltowe ujście Wisły było jednak od zawsze przyczyną licznych problemów dla mieszkańców, takich jak chociażby częste powodzie. Najlepszym tego przykładem jest Wisła Śmiała, która jako odnoga tzw. Martwej Wisły sama wytyczyła sobie koryto właśnie w trakcie jednej z powodzi. Aby zapobiegać skutkom klęsk żywiołowych ówczesne władze pruskie pod koniec XIX wieku zdecydowały o budowie tzw. przekopu Wisły, co oznaczało przekopanie Mierzei Wiślanej na odcinku od miejscowości Przegalina aż do Zatoki Gdańskiej pomiędzy miejscowościami Mikoszewo po prawej stronie oraz Świbno po lewej stronie. Prace obejmujące wykopanie nowego sztucznego ujścia Wisły miały miejsce w latach 1891-1895 i wyprostowały one końcowy bieg rzeki oraz skróciły go o około 10 km.

Przekopanie Wisły w tym miejscu było nie tylko ogromną inwestycją infrastrukturalną, ale miało też jeszcze jeden skutek. Wytworzyły się tu bowiem bardzo atrakcyjne warunki do życia dla gatunków zwierząt dotychczas na tych obszarach niewystępujących. W 1991 roku utworzony tutaj został rezerwat przyrody „Mewia Łacha”, który jest częścią otuliny Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana”. Aktualnie miejsce to jest przede wszystkim ostoją dla wielu rzadkich gatunków ptaków, które na plażach i wydmach znajdują sobie bezpieczne schronienie podczas wędrówek i okresu lęgowego. Rezerwat obejmuje teren po obu stronach ujścia Wisły, ale jego zdecydowana część przypada na obszar prawobrzeżny w obrębie miejscowości Mikoszewo.

Trasy spaceru

Mikoszewo jest obecnie najbardziej wysuniętą na zachód miejscowością gminy Stegna. Mimo swojego naprawdę atrakcyjnego położenia jest to obszar wciąż niezadeptany przez masową turystykę, choć w przyszłości pewnie się to zmieni. Główną drogą przecinającą Mikoszewo jest przebiegająca równolegle do wybrzeża Zatoki Gdańskiej droga wojewódzka nr 501 (ulica Gdańska), która prowadzi od prawego brzegu Wisły przez całą mierzeję aż do Krynicy Morskiej. Poza tą drogą wytyczono tu też kilka mniejszych uliczek, wzdłuż których znajdują się gospodarstwa domowe, także te oferujące w sezonie wakacyjnym pokoje do wynajęcia.

Jeśli interesuje Was dotarcie możliwie blisko miejsca, w którym Wisła uchodzi do Bałtyku, to możecie się tam wybrać na dwa sposoby:

• pierwszym z nich jest udanie się jedną z dróg prowadzących do plaży i potem podążanie plażą w kierunku ujścia rzeki,
• drugim natomiast jest dojście lub dojechanie ulicą Gdańską do przeprawy promowej przez Wisłę, a następnie dalszy spacer wzdłuż koryta rzeki.

W obu przypadkach będziecie niejako okrążać tereny rezerwatu przyrody oraz znajdujących się na jego obszarze wydm i Jeziora Mikoszewskiego, co widać na poniższej mapie. Niektóre osoby wykonują też kółko, tzn. idąc w jedną stronę podążają wzdłuż koryta rzeki, a wracając wybierają spacer plażą (lub na odwrót). Bez względu na wybraną drogę przepiękne widoki i bliskość natury macie gwarantowane (zwłaszcza że w dalszym ciągu jest to naprawdę mało popularne miejsce i w zależności od pory dnia jest duża szansa na to, że będziecie jedynymi osobami eksplorującymi w danym momencie ten szlak).

1. Spacer plażą do ujścia Wisły

Jako pierwszą trasę przyjmijmy tę prowadzącą do ujścia Wisły od strony plaży. Na samą plażę prowadzi w Mikoszewie kilka dróg odchodzących od ulicy Gdańskiej i wszystkie one w pewnym momencie stają się ścieżkami leśnymi. Zdaje się, że najlepszą drogą jest ta prowadząca od ulicy Bursztynowej, a wzdłuż niej zostało ustawionych kilka tablic informacyjnych prezentujących główne walory „Mewiej Łachy” oraz jej bogactwo przyrodnicze.

Po dotarciu do plaży zapewne zauważycie, że nawet mimo trwającego szczytu sezonu będzie ona prawdopodobnie pusta i nie spotkacie tu tłumów plażowiczów. Nie powinno Was to jednak dziwić – w Mikoszewie nie ma kąpieliska strzeżonego ani rozwiniętej infrastruktury turystycznej (i właśnie to jest największy atut tego miejsca). Ponadto, o ile początkowo plaża w Mikoszewie jest jeszcze gładka i czysta, o tyle idąc dalej na zachód w kierunku Wisły staje się ona coraz bardziej dzika, z porastającymi ją trawami oraz patykami nanoszonymi przez morskie fale. Stąd już prosta droga dzieli Was do ujścia rzeki.

Warto jednak pamiętać, że miejsce to szczególnie upodobały sobie różne gatunki ptaków oraz innych zwierząt, a wkraczanie na ten teren często powoduje naruszanie ich spokoju i poczucia bezpieczeństwa. W pewnym momencie zresztą można napotkać tabliczkę z informacją o wkroczeniu na miejsce ptasich lęgów i z prośbą o wycofanie się. No cóż, jest to bardziej prośba aniżeli zakaz wstępu, dlatego sami musicie zdecydować, czy idziecie dalej czy wycofujecie się 🙂

2. Spacer wzdłuż koryta Wisły

Ujście Wisły jest osiągalne także od strony samej rzeki. O przeprawie promowej przez Wisłę przeczytacie jeszcze w dalszej części tego tekstu, ale warto wiedzieć, że to właśnie stąd można w dość łatwy sposób dojść do miejsca, w którym Wisła uchodzi do morza. Droga prowadząca wzdłuż koryta rzeki nie jest co prawda szczególnie przystosowana do dużego ruchu turystycznego (ani też szczególnie przez turystów oblegana) i w pewnych miejscach nie należy ona do najwygodniejszych, ale mimo to jak najbardziej da się nią przejść bez większych problemów (choć buty na obcasie czy dziecięce wózki raczej się tu nie sprawdzą).

Taki spacer doprowadzi Was do punktu, do którego doszlibyście również idąc od strony plaży. Obszar ten zachował co prawda swój naturalny dziewiczy charakter, ale zostały tu również wybudowane specjalne betonowe prowadnice, stanowiące niejako przedłużenie biegu rzeki i mające za zadanie zapobieganie wypłycaniu się jej ujścia. Jak popatrzycie przed siebie, to zobaczycie również, że jeszcze dalej naniesiony z rzeki materiał utworzył (i cały czas tworzy) piaszczystą wysepkę, która stała się idealnym siedliskiem dla ptaków oraz fok.

Sama prowadnica oraz wyspa jeszcze przed kilkoma laty były dostępne dla turystów, ale w 2017 roku ze względów bezpieczeństwa Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku zdecydował o zakazie wstępu na betonową zaporę w ogóle. I o ile na początkowy fragment tej konstrukcji turyści często mimo zakazu wchodzą (zakaz ten zresztą nie jest egzekwowany), o tyle w jej dalszej części dodatkowo został postawiony szlaban, którego przekroczenie byłoby z pewnością głupotą i narażaniem siebie na ryzyko. Zwłaszcza że sama zapora nie ma żadnych barierek i jest ona usytuowana w gruncie rzeczy na wysokości lustra wody, przez co jest stale podmywana przez fale oraz może być naprawdę śliska i niebezpieczna (były już zresztą przypadki utonięć w tym miejscu). Nie mniej jednak już z tych początkowych fragmentów prowadnicy bardzo fajnie widać zarówno Wisłę jak i wody Zatoki Gdańskiej, a także przede wszystkim piękne walory przyrodnicze tego terenu.

Inne atrakcje w Mikoszewie

Mikoszewo nie jest miejscowością stawiającą na masową turystykę – głównym atutem tego miejsca jest ujście Wisły, ale poza tym nie ma tu zbyt wiele atrakcji i obiektów wartych zobaczenia. Nie mniej jednak, z pewnością warto tu przyjechać, jeśli tylko spędzacie urlop w którejś z okolicznych miejscowości położonych na Mierzei Wiślanej. Na wizytę w Mikoszewie i zobaczenie ujścia Wisły w zupełności wystarczy Wam kilka godzin.

Inne ciekawe miejscowości na Mierzei Wiślanej to:

• Stegna,
• Jantar,
• Sztutowo (wraz z Muzeum Stutthof),
• Kąty Rybackie,
• Krynica Morska,
• Piaski.

W samym Mikoszewie najciekawszymi atrakcjami są: zabytkowa kolejka wąskotorowa oraz przeprawa promowa Mikoszewo-Świbno.

1. Kolejka wąskotorowa

Jeśli planujecie wybrać się do Mikoszewa, to musicie wiedzieć, że sama podróż w to miejsce może być już niemałą atrakcją! W sezonie wakacyjnym możecie bowiem dojechać do Mikoszewa od strony Stegny, Jantaru czy Sztutowa zabytkowymi wagonami kolejki wąskotorowej funkcjonującej jako Żuławska Kolej Dojazdowa. Przejazd kolejką jest naprawdę ciekawym doświadczeniem (zwłaszcza jeśli podróżujecie z dziećmi) i co ważne, nie jest to droga atrakcja. Bilet na trasie Jantar-Mikoszewo kosztuje 15 zł w jedną stronę, a za bilet na trasie Stegna-Mikoszewo bądź Sztutowo-Mikoszewo trzeba zapłacić 20 zł. W Mikoszewie są dwa przystanki kolejki wąskotorowej: Mikoszewo oraz Prawy Brzeg Wisły.

2. Prom Mikoszewo-Świbno

Bardzo ciekawą atrakcją Mikoszewa jest również przeprawa promowa, która jako „przedłużenie” drogi wojewódzkiej nr 501 przecina Wisłę oraz pozwala przedostać się do położonego po drugiej stronie Świbna (należącego obecnie do miasta Gdańsk). Prom kursuje tylko w sezonie wiosenno-letnim i pełni on ważną funkcję transportową, ponieważ pozwala w sprawny i szybki sposób dostać się do Trójmiasta. Cena za skorzystanie z promu Mikoszewo-Świbno to 25 zł za samochód osobowy (pasażerowie wliczeni w cenę) oraz 5 zł za pieszego.

Jeśli tylko spędzacie swój urlop na Mierzei Wiślanej, to na pewno warto skorzystać z przeprawy promowej i choć na jeden dzień wyskoczyć do Trójmiasta. Po stronie gdańskiej w odległości około 100 metrów od promu znajduje się przystanek autobusowy linii 112, która dowiezie Was bezpośrednio do samego centrum i w rejony gdańskiej starówki!

Zresztą nawet bez dodatkowej wycieczki do Trójmiasta prom Mikoszewo-Świbno jest sam w sobie niemałą atrakcją dla wielu turystów i jak się okazuje, wiele osób (np. rodzin z dziećmi) spędzających urlop w Stegnie czy Jantarze chętnie przyjeżdża (kolejką wąskotorową bądź samochodem) do Mikoszewa tylko po to, aby właśnie przepłynąć się promem. Może to wydawać się głupie, ale biorąc pod uwagę, jak bardzo mimo wszystko niecodzienny jest to środek transportu, to taka krótka kilkuminutowa podróż może być dla Was naprawdę ekscytująca! 🙂

---

Podobał Ci się ten tekst lub może masz do niego jakieś dodatkowe pytania? Zostaw komentarz, a z przyjemnością Ci odpowiem!

A może jesteś ciekawy(-a) kolejnych tekstów, które już niebawem zostaną opublikowane na stronie? Dołącz do wspólnej podróży na Facebooku @stronyswiata.blog oraz na Instagramie @darek_wojdyga i @wszystkiestronyswiata.pl, a na pewno zawsze będziesz na bieżąco!